Informacja dotyczące grypy ptaków
GRYPA PTAKÓW (AI – Avian influenza) to niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu, która może powodować śmiertelność do 100%. Jest groźna z uwagi na wysoką śmiertelność ptaków, szczególnie wśród stad indyków i kur, jak i łatwość rozprzestrzeniania się oraz brak możliwości leczenia.
Wyróżnia się wiele odmian wirusa grypy, które oznaczane są symbolami, takimi jak np. H5N1, H5N5, H5N6 czy H5N8. Choroba występuje też w dwóch postaciach klinicznych: jako grypa ptaków o niskiej zjadliwości (LPAI) oraz znacznie groźniejsza wysoce zjadliwa grypa ptaków (HPAI).
To choroba sezonowa, związana z jesiennymi i wiosennymi przelotami ptaków dzikich. Zgodnie z opinią Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, za czas trwania standardowego „sezonu grypowego” w Polsce przyjmuje się okres od 1 października roku poprzedzającego do 31 marca roku następnego.
W obecnym sezonie 2023-2024 na terenie województwa podkarpackiego potwierdzono wystąpienie czterech (4) ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków u ptaków dzikich. Jako pierwsze 23.12.2023 r. chorobę potwierdzono u dwóch padłych łabędzi niemych bytujących na Zalewie Myczkowce w powiecie leskim. Wówczas pracownicy Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Lesku przeprowadzili perlustrację prawego brzegu Zalewu Myczkowieckiego, gdzie znaleziono padłe ptaki. Działania te miały na celu ujawnienie ewentualnych nowych ognisk grypy ptaków i eliminację ze środowiska materiału potencjalnie zakażonego wirusem HPAI. Wobec powyższego Wojewoda Podkarpacki na wniosek Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii wydała rozporządzenie Nr 34/2023 z dnia 28 grudnia 2023 r. w sprawie wprowadzenia środków zmniejszających ryzyko wystąpienia wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) w gospodarstwach utrzymujących drób na terenie województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 6130) – aktualnie nie obowiązujące (uchylone z dniem 10 kwietnia 2024 r.). Kolejne trzy ogniska u łabędzi niemych w ww. miejscu potwierdzono w dniach: 5 i 24 stycznia oraz 8 luty 2024 r.
Ostatnie ognisko wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu stwierdzono w województwie podkarpackim 18 stycznia 2022 r. w m. Przeworsk, w gospodarstwie przydomowym, w którym utrzymywano 19 szt. (w tym 17 szt. drobiu ogólnoużytkowego i 2 brojlery kurze). W tym samym dniu uznano gospodarstwo za skażone wysoce zjadliwą grypą ptaków, objęto nadzorem Powiatowego Lekarza Weterynarii w Przeworsku i podjęto czynności mające na celu likwidacje ogniska choroby. Powiatowy lekarz weterynarii (PLW) wdraża wówczas procedury zwalczania przewidziane w przypadku wystąpienia HPAI. Drób poddawany jest zabiciu i utylizacji, a wokół ognisk wyznaczane są obszary zapowietrzone (w promieniu 3 km) i zagrożone (w promieniu 10 km) w drodze rozporządzenia – aktu prawa miejscowego, w którym określone są zakazy i nakazy (jeśli obejmuje teren jednego powiatu rozporządzenie wydaje PLW, jak co najmniej dwa powiaty – Wojewoda). 21 stycznia 2022 r. nastąpiła publikacja rozporządzenia Nr 3/2022 Wojewody Podkarpackiego z dnia 20 stycznia 2022 r. w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie województwa podkarpackiego. Wygaszenie ogniska decyzją PLW w Przeworsku nastąpiło 21 luty 2022 r. 25 luty 2022 r. zniesiono obszar jw. (rozporządzenie NR 5/2022 Wojewody Podkarpackiego z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie uchylenia rozporządzenia w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie województwa podkarpackiego).
Lokalizację ognisk grypy ptaków zobrazowano graficznie na stronie Głównego Lekarza Weterynarii pod linkiem https://bip.wetgiw.gov.pl/ai/mapa.
Podkarpacki Wojewódzki Lekarz Weterynarii przypomina:
– przebieg i objawy kliniczne zakażeń grypy ptaków są zróżnicowane i zależą od zjadliwości wirusa, gatunku i wieku ptaków, towarzyszących zakażeń i stresogennych wpływów środowiska.
Posiadacz drobiu powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:
- zwiększona śmiertelność;
- znaczący spadek pobierania paszy i wody;
- objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
- duszność;
- sinica i wybroczyny;
- biegunka;
- nagły spadek nieśności.
Jakich zasad należy przestrzegać, by uchronić gospodarstwo przed ptasią grypą?
- Przede wszystkim nie karm drobiu na zewnątrz budynków inwentarskich.
- Pozostaw drób w przeznaczonych do tego celu pomieszczeniach czy zadaszonych wolierach bez możliwości swobodnego poruszania się po otwartym wybiegu.
- Nie wykorzystuj do pojenia drobiu wody ze zbiorników, do których mają dostęp dzikie ptaki.
- Po każdym kontakcie z drobiem lub dzikim ptactwem umyj ręce wodą z mydłem.
- W przypadku wykonywania czynności związanych z obsługą drobiu stosuj odzież i obuwie ochronne przeznaczone wyłącznie do tego celu.
- Stosuj maty dezynfekcyjne w wejściach i wyjściach z budynków, w których przetrzymywany jest drób.
- Zabezpiecz budynki, w których przetrzymywany jest drób oraz paszę przed dostępem dzikich ptaków i zwierząt.
- Obserwuj stan zdrowia drobiu. O wszelkich niepokojących objawach natychmiast powiadom lekarza weterynarii.
Zasady ochrony drobiu przed grypą ptaków.
