Podkarpacki Urząd Wojewódzki
w Rzeszowie

Rok 2023 należy uznać za umiarkowanie korzystny, jeśli chodzi o podejmowane działania i osiągane korzyści związane ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń (ASF) w woj. podkarpackim.

W roku bieżącym potwierdzono wystąpienie 34 ognisk choroby u 37 dzików na terenie powiatów: jasielskiego (6), leżajskiego (2), stalowowolskiego (13), krośnieńskiego (10), mieleckiego (1), sanockiego (1) oraz jarosławskiego (1). W roku 2022 były to 53 ogniska u 93 dzików, a w 2021 – 201 ognisk u 309 zwierząt.

Nie stwierdzono ASF w gospodarstwach trzody chlewnej.

Kontynuowano działania związane z depopulacją dzika, głównego wektora wirusa ASFV w środowisku naturalnym. W roku 2023 pozyskano ponad 4 tys. dzików w ramach odstrzałów sanitarnych, co stanowi realizację około 90 % założonego planu. Ponadto myśliwi pozyskują dzika także w ramach planów łowieckich (polowania).

Realizowano także działania związane z poszukiwaniem padłych dzików i/lub ich szczątków, eliminując w ten sposób potencjalny materiał zakaźny ze środowiska.

Prowadzone były również akcje szkoleniowe i informacyjne, skierowane głównie do rolników utrzymujących świnie, hodowców trzody chlewnej, myśliwych, leśników, przewoźników zwierząt.

Zmiany dotyczyły także regionalizacji, czyli wyznaczania obszarów objętych ograniczeniami ASF.

Od 20 grudnia 2022 r. nie ma na obszarze województwa obszaru objęto ograniczeniami III (OOO III), tzw. strefy czerwonej, gdzie choroba występuje u świń.

21 lutego 2023 r. Komisja Europejska ustanowiła obszar objęty ograniczeniami II (OOO II) tzw. strefę różową, gdzie chorobę stwierdza się u dzików w powiecie jasielskim z uwagi na potwierdzenie wirusa ASFV u dzika na terenie Magurskiego Parku Narodowego w powiecie jasielskim. Dodatkowo wyznaczony został obszar objęty ograniczeniami I (OOO I) tzw. strefę niebieską (ochronną) w powiatach: jasielskim, krośnieńskim, sanockim i leskim – w części oraz bieszczadzkim – w całości. Związane to było z licznymi ogniskami ASF w północno-wschodniej części Republiki Słowacji, blisko granic Polski (województwa podkarpackiego i małopolskiego). Potwierdziły to wykonane badania genotypizacji wirusa. Szczep pochodzący z ogniska ASF z pow. jasielskiego był powiązany genetycznie z wystąpieniem choroby w woj. małopolskim (powiat nowosądecki).

Z uwagi na nowe ogniska, które wystąpiły w południowej części powiatów: jasielskim i krośnieńskim, rozszerzono OOO II o część powiatów: krośnieńskiego i sanockiego oraz zwiększono zasięg tej strefy w powiecie jasielskim, a także ustanowiono OOO I w części powiatu brzozowskiego.

Aktualnie sytuacja epizootyczna uległa poprawie zarówno na Słowacji, jak i w południowych powiatach tut. województwa. Wdrożone działania związane z intensywnym pozyskiwaniem dzika, poszukiwaniem padłych zwierząt oraz ustanowieniem dodatkowych barier ograniczających migrację dzika przyniosły zamierzony efekt. Ostatnie ognisko w południowej części województwa podkarpackiego stwierdzono 28 sierpnia 2023 r.

Rok 2023 to także korzystne zmiany. 28 kwietnia 2023 r. Część gmin w powiatach: leżajskim, jarosławskim i przeworskim zostało przeniesionych z OOO II do OOO I, a niektóre gminy w powiatach: jarosławskim, przeworskim i łańcuckim zostało przeniesionych z OOO I do obszaru wolnego.

Z kolei 30 listopada 2023 r. na kolejny wniosek Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii dwie gminy z powiatu mieleckiego przeniesiono z OOO II do OOO I, a część gmin z powiatów: ropczycko-sędziszowskim i dębickim, położona na południe od linii wyznaczonej przez autostradę A4 przeszła z OOO I do obszaru wolnego:

 

 

Aktualne obszary zwalczania choroby, określone są w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2023/594 z dnia 16 marca 2023 r. ustanawiającego środki szczególne w zakresie zwalczania chorób w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń oraz uchylające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2021/605 (Dz. U. UE L 2023.79.65 z dnia 17.03.2023 r.).

W plikach do pobrania na końcu komunikatu zamieszczone są materiały informacyjne dedykowane hodowcom świń i rolnikom, wynikające z ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2023/594.

Więcej informacji nt. zwalczania ASF, w tym materiały pomocnicze dla hodowców świń, znajdują się na stronie internetowej Głównego Lekarza Weterynarii https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/afrykanski-pomor-swin.

 

Choroba opisana po raz pierwszy w 1920 roku (Kenii, Montgomery). W Europie ASFV pojawił się w Portugalii (1957, 1960) skąd rozprzestrzenił się na kolejne kraje europejskie.
Pierwsze ogniska choroby (najpierw u dzików, potem u świń) odnotowano w Polsce w 2014 r. w województwie podlaskim, 800 m. od granicy z Białorusią. Afrykański pomór świń to zakaźna i zaraźliwa, wolno szerząca się choroba świń domowych i dzikich, występująca od kilkudziesięciu lat w Afryce.
Wirus ASF (ASFV) nie jest chorobotwórczy dla ludzi oraz innych gatunków zwierząt.
W większości krajów wystąpienie choroby doprowadziło do zasadniczych przekształceń w sposobie chowu świń (likwidacja gospodarstw drobnotowarowych, rozwój dobrze bioasekurowanych ferm wielkotowarowych). Choroba ma ogromne konsekwencje ekonomiczne. Kraj traci prawo eksportu świń i wieprzowiny. Mimo kilkudziesięciu lat badań nie opracowano skutecznej szczepionki. Nie ma perspektyw, by taka szczepionka w najbliższych latach została opracowana (głównym problemem jest brak wytwarzania w organizmie zakażonym efektywnych przeciwciał neutralizujących, które pozwoliłyby na eliminację wirusa z ustroju).
Analizując sposób szerzenia się zakażeń można wysunąć pogląd, że za rozprzestrzenienie się wirusa ASF w populacji dzików odpowiedzialne są najczęściej zakażone, padłe dziki. W mniejszym stopniu wektorem pośrednim w szerzeniu się ASF wśród świń jest czynnik ludzki.
Potwierdziło się to w przypadku województwa podkarpackiego, w którym pierwsze ogniska ASF stwierdzono właśnie w gospodarstwach trzody chlewnej w 2018 r. (8 ognisk) wyłącznie w powiecie lubaczowskim, blisko Ukrainy i woj. lubelskiego, gdzie ASF występował już od kilku lat (na Lubelszczyźnie od 2016 r.).
Wprowadzone zdecydowane działania zapobiegły dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby i przez kolejny rok (2019) nie odnotowano tej choroby w pogłowiu świń w całym województwie. Kolejne ogniska (17) stwierdzono w 2020 r. w północno-wschodniej części województwa podkarpackiego. Najtrudniejszy był rok 2021, w którym odnotowano ich najwięcej w kraju (55), głównie w powiecie mieleckim. Dzięki znacznemu ograniczeniu populacji dzika nastąpił czterokrotny spadek ognisk ASF stwierdzanych u dzików rdr. (201 w 2021 i 53 w 2022), co wraz z poprawą bioasekuracji gospodarstw trzody chlewnej i eliminacją tych, które ich nie spełniały, przełożyło się na brak ognisk choroby u świń w 2022 r.

Dzięki działaniom podjętym przez Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii (PWLW) i Powiatowych Lekarzy Weterynarii tut. województwa, przy współpracy z Zarządami Okręgowymi Polskiego Związku Łowieckiego w Krośnie, Przemyślu, Rzeszowie, Tarnobrzegu i Tarnowie oraz Regionalnymi Dyrekcjami Lasów Państwowych w Krośnie i Lublinie, koordynowanymi Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego, możliwe było opracowanie i złożenie przez PWLW za pośrednictwem Głównego Lekarza Weterynarii do Komisji Europejskiej umotywowanych wniosków celem zmiany obszarów objętych ograniczeniami ASF.
Wprowadzone w 2022 r. zmiany w regionalizacji obejmowały 33 gminy w 8 powiatach, w tym:

• 19 gmin zostało przeniesionych z obszaru objętego ograniczeniami III do OOO II (w 6 powiatach);
• 3 gminy zostało przeniesionych z obszaru objętego ograniczeniami II do OOO I (w 1 powiecie);
• 14 gmin (w 2 powiatach) zostało uwolnione z obszarów objętych ograniczeniami.

Zmiany w regionalizacji stref przedstawiają poniższe grafiki:

Na dzień publikacji, w województwie podkarpackim ustalone są następujące obszary zwalczania choroby, określone w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń:

• Obszar objęty ograniczeniami I (tzw. strefa niebieska), okalający nw. obszary, gdzie nie stwierdza się choroby (dawna strefa ochronna):
  • gmina Krempna w powiecie jasielskim,
  • część powiatu ropczycko-sędziszowskiego niewymieniona w części II załącznika I,
  • gminy Pruchnik, Rokietnica, Roźwienica, w powiecie jarosławskim,
  • gminy Fredropol, Krasiczyn, Krzywcza, Przemyśl, część gminy Orły położona na zachód od linii wyznaczonej przez drogę nr 77, część gminy Żurawica na zachód od linii wyznaczonej przez drogę nr 77 w powiecie przemyskim,
  • powiat miejski Przemyśl,
  • gminy Gać, Jawornik Polski, Kańczuga, część gminy Zarzecze położona na południe od linii wyznaczonej przez rzekę Mleczka w powiecie przeworskim,
  • powiat łańcucki,
  • gminy Trzebownisko, Głogów Małopolski, część gminy Świlcza położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr 94 i część gminy Sokołów Małopolski położona na południe od linii wyznaczonej przez drogę nr 875 w powiecie rzeszowskim,
  • gmina Raniżów w powiecie kolbuszowskim,
  • część powiatu dębickiego niewymieniona w części II załącznika I,

• Obszar objęty ograniczeniami II (tzw. strefa różowa), gdzie chorobę stwierdza się u dzików:
  • powiat stalowowolski,
  • powiat lubaczowski,
  • gminy Medyka, Stubno, część gminy Orły położona na wschód od linii wyznaczonej przez drogę nr 77, część gminy Żurawica na wschód od linii wyznaczonej przez drogę nr 77 w powiecie przemyskim,
  • część powiatu jarosławskiego niewymieniona w części I załącznika I,
  • gmina Kamień w powiecie rzeszowskim,
  • gminy Cmolas, Dzikowiec, Kolbuszowa, Majdan Królewski i Niwiska powiecie kolbuszowskim,
  • powiat leżajski,
  • powiat niżański,
  • powiat tarnobrzeski,
  • gminy Adamówka, Sieniawa, Tryńcza, Przeworsk z miastem Przeworsk, Zarzecze w powiecie przeworskim,
  • gmina Ostrów, część gminy Sędziszów Małopolski położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr A4,
  • część gminy Czarna położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr A4, część gminy Żyraków położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr A4, część gminy wiejskiej Dębica położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr A4 w powiecie dębickim,
  • powiat mielecki,

• Obszar objęty ograniczeniami III (tzw. strefa czerwona), gdzie chorobę stwierdza się u dzików i świń:
  • brak wyznaczonych obszarów.

Z uwagi na opisaną poniżej sytuacją związaną z wystąpieniem pierwszego w 2023 r. ogniska ASF u dzika na obszarze Magurskiego Parku Narodowego, w gminie Krempna, powiat jasielski (gdzie ustanowiony jest obszar objęty ograniczeniami I tzw. strefa niebieska), w najbliższym czasie należy spodziewać się zmiany obszarów w tej części województwa (ustanowienie obszaru objętego ograniczeniami II – strefa różowa i poszerzenie strefy niebieskiej na okoliczne gminy).

Obecnie działania koncentrują się wokół stwierdzonego w Magurskim Parku Narodowym pierwszego ogniska ASF w 2023 r. (gmina Krempna, pow. jasielski).
Chorobę potwierdzono u młodego samca dzika, który poruszał się samotnie na polanie i pozyskany został w ramach odstrzału sanitarnego., blisko granicy z woj. małopolskim i Słowacji, gdzie stwierdza się w ostatnim czasie, także blisko granic Polski, znaczną liczbę ognisk ASF u dzików.

Sytuację tą obrazuje poniższa grafika:

W związku z powyższym Powiatowy Lekarz Weterynarii w Jaśle wydał rozporządzenie Nr 1/2023 dnia 16 lutego 2023 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (ASF) na terenie powiatu jasielskiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 1000).

Aktualną sytuację epizootyczną ASF na terenie Polski można weryfikować na stronie Głównego Lekarza Weterynarii pod linkiem https://bip.wetgiw.gov.pl/asf/mapa, na Słowacji na stronie tamtejszych służb weterynaryjnych pod linkiem https://www.svps.sk/zvierata/choroby_AMO_SR.php.

Zwalczanie choroby opiera się o następujące filary:

• polowania i odstrzał sanitarny (Eliminacja wektora – depopulacja dzika);
• poszukiwanie i usuwanie padłych dzików (Eliminacja wirusa asfv ze środowiska naturalnego);
• bioasekuracja myśliwych podczas polowań oraz zabezpieczenie gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną przed wniknięciem wirusa ASFV.

Kolejny to ochrona granic, realizowana m. in. poprzez konfiskaty produktów pochodzenia zwierzęcego na granicy Państwa przez Krajową Administrację Skarbową.

Sytuacja epizootyczna odnośnie afrykańskiego pomoru świń (ASF) w województwie podkarpackim w 2021 r.

W dniu 21 kwietnia 2021 r. decyzja wykonawcza Komisji nr 2014/709/UE w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich utraciła moc i została zastąpiona rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2021/605

ustanawiającym szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń. W załączniku I do ww. rozporządzenia określone zostały obszary objęte ograniczeniami I, II i III, które odpowiadają dotychczasowym w sposób następujący:

• obszar objęty ograniczeniami I stanowi dotychczasowy obszar ochronny („strefa żółta”),
• obszar objęty ograniczeniami II stanowi dotychczasowy obszar objęty ograniczeniami („strefa czerwona”),
• obszar objęty ograniczeniami III stanowi dotychczasowy obszar zagrożenia („strefa niebieska”).

W związku z wejściem w życie nowych przepisów zmieniło się oznaczenie barwne obszarów na mapie udostępnionej na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii (GIW) w celu ujednolicenia kolorystyki z mapą Komisji Europejskiej (w załączeniu mapa przedstawiająca aktualną regionalizację w państwach członkowskich UE).

Obecnie stosowana jest następująca kolorystyka na mapie GIW (link poniżej) obszarów określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji 2021/605:

• obszar objęty ograniczeniami I będzie oznaczony kolorem niebieskim (dawniej: obszar ochronny – strefa żółta),
• obszar objęty ograniczeniami II będzie oznaczony kolorem różowym (dawniej: obszar objęty ograniczeniami – strefa czerwona),
• obszar objęty ograniczeniami III będzie oznaczony kolorem czerwonym (dawniej: obszar zagrożenia – strefa niebieska).

Lokalizację ognisk choroby i wyznaczone strefy w Polsce zobrazowano na stronie https://bip.wetgiw.gov.pl/asf/mapa.

OGNISKA ASF w woj. podkarpackim w 2021 r. (zmianie uległo także nazewnictwo, zgodnie z nowym prawem o zdrowiu zwierząt – rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniające i uchylające niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt („Prawo o zdrowiu zwierząt”) ogniskiem nazywa się urzędowe potwierdzenie wystąpienia choroby zarówno u świń jak i u dzików):

Dziki – 196 ogniska potwierdzone u 223 dzików na terenie 8 powiatów:

Powiat lubaczowski:

W br. chorobę potwierdzono u 95 dzików, w gminach: Horyniec Zdrój, Cieszanów, Stary Dzików, Lubaczów, Narol, Oleszyce, Wielkie Oczy.

Łącznie w br. stwierdzono 77 ognisk ASF.

Powiat przeworski:

W br. – 12 ognisk (u 13 dzików) na terenie gmin: Adamówka, Przeworsk, Sieniawa.

Powiat jarosławski:

49 ognisk (u 94 dzików) na terenie gmin: Jarosław, Wiązownica, Laszki, Radymno.

Powiat przemyski:

9 ognisk (u 35 dzików) na terenie gminy Stubno

Powiat niżański:

W br. – 4 ogniska (u 4 dzików) na terenie gmin: Krzeszów, Harasiuki.

Powiat leżajski:

W br. – 1 ognisko (u 1 dzika) na terenie gminy Kuryłówka.

Powiat stalowowolski:

W br. – 9 ognisk (u 18 dzików) na terenie gminy Zaklików.

Powiat mielecki:

W br. – 32 ognisk (u 41 dzików) na terenie gmin: Przecław, Mielec, Wadowice Górne i Czermin.

Trzoda chlewna – 55 ognisk na terenie 3 powiatów:

– 52 na terenie gmin: Przecław, Mielec, Wadowice Górne i Czermin w powiecie mieleckim, w których utrzymywano łącznie 3688 świń, gdzie padły 234 szt.

– 1 na terenie gminy Wielkie Oczy w powiecie lubaczowskim, w którym utrzymywano łącznie 33 świnie, 3 padły.

– 2 na terenie gminy Zaklików w powiecie stalowowolskim, w których utrzymywano 14 świń, 3 padły.

Na dzień publikacji na terenie województwa podkarpackiego obowiązują następujące akty prawa miejscowego (rozporządzenia Wojewody Podkarpackiego i powiatowych lekarzy weterynarii) w zakresie zwalczania afrykańskiego pomoru świń:

7. Rozporządzenie nr 2/2019 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Lubaczowie z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń w części powiatu lubaczowskiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 3433);
8. Rozporządzenie nr 3/2020 Wojewody Podkarpackiego z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń na terenie powiatów: przemyskiego, jarosławskiego, przeworskiego, łańcuckiego i rzeszowskiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 757) oraz rozporządzenie Wojewody Podkarpackiego nr 22/2020 z dnia 26 sierpnia 2020 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń na terenie powiatów: rzeszowskiego, ropczycko-sędziszowskiego i dębickiego Dz. U. Woj. Podkarpackiego poz. 3388) – zamknięcie znajdujących się w pasach drogowych przejść dla zwierząt (dzików) w pasie drogowym autostrady A4;
9. Rozporządzenie nr 40/2020 Wojewody Podkarpackiego z dnia 28 grudnia 2020 r. w sprawie poszukiwań padłych dzików na terenie województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 5362) – aktualnie trwają prace nad rozporządzeniem na rok 2022;
10. Rozporządzenie nr 6/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie odstrzału sanitarnego dzików na terenie województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 1261), zmienione rozporządzeniem nr 27/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 5 sierpnia 2021 r. (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 2777) oraz rozporządzeniem nr 32/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 8 października 2021 r. (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 3347) – w dniu 26 grudnia 2021 r. rozporządzenie wygasło. Wykonano odstrzał sanitarny na poziomie 71,2%,. Trwają prace nad nowym rozporządzeniem na rok 2022;
11. Rozporządzenie nr 22/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 10 czerwca 2021 r. w sprawie określenia strefy objętej zakażeniem w województwie podkarpackim w związku ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń u dzików (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 2117), zmienione rozporządzeniem nr 24/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 8 lipca 2021 r. (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 2514);
12. Rozporządzenie nr 25/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 29 lipca 2021 r. sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń w województwie podkarpackim (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 2718, 2788, 3119) – aktualnie zostało uchylone rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego nr 38/2021 z dnia 22 grudnia 2021 r. (Dz.U. Woj. Podkarpackiego poz. 4696), a tym samym zniesiono obszar zapowietrzony i zagrożony na terenie powiatu mieleckiego – tym samym w woj. podkarpackim nie ma aktywnych obszarów zapowietrzonych i zagrożonych ASF;
13. Rozporządzenie nr 31/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 21 września 2021 r. w sprawie wykonania przeszkód technicznych uniemożliwiających migrację dzików na terenie województwa podkarpackiego, zmienione rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego nr 34/2021 z dnia 25 października 2021 r.

W województwie podkarpackim ustalone są następujące obszary zwalczania choroby, określone w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń:

• Obszar objęty ograniczeniami I (tzw. strefa niebieska), okalający nw. obszary, gdzie nie stwierdza się choroby (dawna strefa ochronna):

— powiat jasielski,

— powiat strzyżowski,

— część powiatu ropczycko-sędziszowskiego niewymieniona w części I i II załącznika I,

— gminy Pruchnik, Rokietnica, Roźwienica, w powiecie jarosławskim,

— gminy Fredropol, Krasiczyn, Krzywcza, Medyka, Orły, Żurawica, Przemyśl w powiecie przemyskim,

— powiat miejski Przemyśl,

— gminy Gać, Jawornik Polski, Kańczuga, część gminy Zarzecze położona na południe od linii wyznaczonej przez rzekę Mleczka w powiecie przeworskim,

— powiat łańcucki,

— gminy Trzebownisko, Głogów Małopolski, część gminy Świlcza położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr 94 i część gminy Sokołów Małopolski położona na południe od linii wyznaczonej przez drogę nr 875 w powiecie rzeszowskim,

— gmina Raniżów w powiecie kolbuszowskim,

— gminy Brzostek, Jodłowa, miasto Dębica, część gminy wiejskiej Dębica położona na południe od linii wyznaczonej przez drogę nr A4 w powiecie dębickim,,

• Obszar objęty ograniczeniami II (tzw. strefa różowa), gdzie chorobę stwierdza się u dzików:

— część powiatu stalowowolskiego niewymieniona w części III załącznika I,

— gminy Cieszanów, Horyniec-Zdrój, Narol, Stary Dzików, Oleszyce, Lubaczów z miastem Lubaczów w powiecie lubaczowskim,

— gmina Stubno w powiecie przemyskim,

— gminy Chłopice, Jarosław z miastem Jarosław, Pawłosiów i Wiązownice w powiecie jarosławskim,

— gmina Kamień w powiecie rzeszowskim,

— gminy Cmolas, Dzikowiec, Kolbuszowa, Majdan Królewski i Niwiska powiecie kolbuszowskim,

— powiat leżajski,

— powiat niżański,

— powiat tarnobrzeski,

— gminy Adamówka, Sieniawa, Tryńcza, Przeworsk z miastem Przeworsk, Zarzecze w powiecie przeworskim,

— część gminy Sędziszów Małopolski położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr A4, część gminy Ostrów nie wymieniona w części III załącznika I w powiecie ropczycko-sędziszowskim,

• Obszar objęty ograniczeniami III (tzw. strefa czerwona), gdzie chorobę stwierdza się u dzików i świń:

— powiat mielecki,

— gminy Radomyśl nad Sanem i Zaklików w powiecie stalowowolskim,

— część gminy Ostrów położona na północ od drogi linii wyznaczonej przez drogę nr A4 biegnącą od zachodniej granicy gminy do skrzyżowania z drogą nr 986, a następnie na zachód od linii wyznaczonej przez drogę nr 986 biegnącą od tego skrzyżowania do miejscowości Osieka i dalej na zachód od linii wyznaczonej przez drogę łączącą miejscowości Osieka-Blizna w powiecie ropczycko-sędziszowskim,

— gminy Czarna, Pilzno, Żyraków i część gminy wiejskiej Dębica położona na północ od linii wyznaczonej przez drogę nr A4 w powiecie dębickim,

— gmina Wielkie Oczy w powiecie lubaczowskim,

— gminy Laszki, Radymno z miastem Radymno, w powiecie jarosławskim,

Podjęte działania:

• Działania koordynowane są przez Wojewodę Podkarpackiego poprzez organizowane posiedzenia Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Ponadto organizowane są na bieżąco spotkania robocze mające na celu uzgodnienie i kompleksową realizację podejmowanych wspólnych działań przez zespoloną administrację rządową.
• Na wniosek Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii Wojewoda Podkarpacki wydał rozporządzenie nr 3/2020 z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń na terenie powiatów: przemyskiego, jarosławskiego, przeworskiego, łańcuckiego i rzeszowskiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 757) nakazując zarządcy dróg publicznych – Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w Rzeszowie, niezwłoczne zamknięcie znajdujących się w pasach drogowych przejść dla zwierząt (dzików) w pasie drogowym autostrady A4 od strony północnej na odcinku od Przejścia Granicznego w Korczowej do węzła drogowego Rzeszów Wschód. Zadanie zostało wykonane. Wykonano także zamknięcie przejść dla zwierząt (dzików), znajdujących się w pasie drogowym autostrady A4 od strony północnej od węzła drogowego Rzeszów Wschód do granicy z województwem małopolskim (rozporządzenie Wojewody Podkarpackiego nr 22/2020 z dnia 26 sierpnia 2020 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń na terenie powiatów: rzeszowskiego, ropczycko-sędziszowskiego i dębickiego Dz. U. Woj. Podkarpackiego poz. 3388). W związku ze stwierdzanymi przypadkami wandalizmu polegającymi na niszczeniu tych ogrodzeń podjęto działania zapobiegawcze, m. in. zgłoszenie do organów ścigania (patrole Policji) oraz opracowano Komunikat3 stanowiący apel Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w tej sprawie.
• Kontynuowane są działania związane z depopulacją dzika, głównego wektora wirusa ASFV. W miesiącach styczniu i lutym myśliwi prowadzili polowania w ramach planów łowieckich, dlatego na ten czas zaniechano odstrzałów sanitarnych. Jedynie, z uwagi na zagrożenie epizootyczne związane z odnotowywanymi przypadkami ASF na Słowacji blisko granic Polski, na wniosek Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii Wojewoda Podkarpacki wydał rozporządzenie nr 38/2020 Wojewody Podkarpackiego z dnia 18 grudnia 2020 r. w sprawie odstrzału sanitarnego dzików na terenie Magurskiego Parku Narodowego w części leżącej na obszarze województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 5196). Także Powiatowy Lekarz Weterynarii w Stalowej Woli wydał rozporządzenie nr 1/2021 z dnia 12 marca 2021 r. w sprawie zarządzenia odstrzału sanitarnego dzików na terenie powiatu stalowowolskiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 993) z uwagi na stwierdzenie po raz pierwszy choroby u dzików przy granicy z woj. lubelskim. Aktualnie rozporządzenia te nie obowiązują. Odstrzał sanitarny dzików realizowany jest w oparciu o rozporządzenie nr 6/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie odstrzału sanitarnego dzików na terenie województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 1261) i dotyczy całego województwa podkarpackiego. Rozporządzenie to zostało już czterokrotnie znowelizowane (Dz. Urz. Woj. Podk. 2777, 3347, 3814 i 3967). W dniu 26 grudnia 2021 r. rozporządzenie wygasło.  Wykonano odstrzał sanitarny na poziomie 71,2%
• Dodatkowo na wniosek i w porozumieniu z Łowczymi Okręgowymi Zarządów Okręgowych Polskiego Związku Łowieckiego dzierżawiącymi obwody łowieckie na terenie województwa podkarpackiego w m-cach listopad – grudzień 2020 r. powołane zostały grupy zadaniowe składające się z myśliwych z obwodów łowieckich położonych w strefach zwalczania ASF, których celem było pozyskanie jak największej liczby dzików będących wektorem choroby w ramach ubiegłorocznego rozporządzenia Wojewody Podkarpackiego nr 4/2020 z dnia 11 lutego 2020 r. w sprawie odstrzału sanitarnego dzików na terenie województwa podkarpackiego. Podjęły one pracę na terenie północnych powiatów tut. województwa, na obszarze których stwierdzono w 2020 r. najwięcej przypadków afrykańskiego pomoru świń u dzików.
• Powołano już dwukrotnie w br. doraźne zgrupowanie zadaniowe złożone z policjantów, funkcjonariuszy Straży Granicznej lub funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej posiadających uprawnienia myśliwskie. Ich celem było pozyskanie jak największej liczby dzików: 19-23-04-2021 r. na terenie 4 obwodów łowieckich powiatu jasielskiego oraz od 2 do 6 sierpnia na terenie 3 obwodów łowieckich powiatu mieleckiego.
• Realizowane są aktywne poszukiwania padłych dzików celem oceny aktualnego stanu epizootycznego województwa z udziałem myśliwych, leśników i pracowników Inspekcji Weterynaryjnej. W ub. roku, na wniosek Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, Wojewoda Podkarpacki wydał rozporządzenie nr 28/2020 z dnia 14 września 2020 r. w sprawie poszukiwań padłych dzików na terenie województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podk. poz. 3573). Wzmocniło to działania poszukiwawcze realizowane wówczas w ramach „Procedury zorganizowanych przeszukiwań obszarów i zbierania zwłok dzików lub ich szczątków”, opracowanej przez Głównego Lekarza Weterynarii i zaakceptowanej przez kierownictwo resortu rolnictwa i Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Procedura ta została w woj. podkarpackim rozszerzona na wszystkie obwody łowieckie, gdzie w każdym obwodzie minimum 2 razy na miesiąc wykonywane są poszukiwania padłych dzików i/lub ich szczątków. Kontynuacja działań związanych z poszukiwaniem padłych dzików w 2021 r. realizowana jest o nowe rozporządzenie nr 40/2020 Wojewody Podkarpackiego z dnia 28 grudnia 2020 r. w sprawie poszukiwań padłych dzików na terenie województwa podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 5362). Nakazuje ono także poszukiwanie padłych dzików także na terenie Magurskiego i Bieszczadzkiego Parku Narodowego, z uwagi na zagrożenie ASF ze strony Słowacji. Na publikację oczekuje nowe rozporządzenie Wojewody Podkarpackiego o realizowaniu przedmiotowych poszukiwań także w roku 2022.
• Duże poszukiwania padłych dzików i/lub ich szczątków z udziałem Wojsk Obrony Terytorialnej zorganizowano 15 maja 2021 r. na terenie powiatów: lubaczowskiego, jarosławskiego i przeworskiego. Znaleziono 8 padłych dzików, wszystkie okazały się dodatnie w kierunku ASF. Kolejne, w dniach 12 i 26 czerwca 2021 r. na terenie powiatów: mieleckiego i kolbuszowskiego. Znaleziono 8 padłych dzików, 7 z nich okazały się dodatnie w kierunku ASF. Następne poszukiwania zorganizowano na terenie powiatów: mieleckiego, kolbuszowskiego, dębickiego, jarosławskiego i lubaczowskiego 24 lipca 2021 r., znaleziono 2 padłe dziki (oba dodatnie). Kolejne przeprowadzono w dniu 7 sierpnia br., nie znaleziono padłych dzików ani ich szczątków. Najbliższe poszukiwania z udziałem WOT zaplanowane są 16 i 23 października 2021 r. na terenie powiatów: mieleckiego, kolbuszowskiego, jarosławskiego i lubaczowskiego.
• W dniach 4-8 lipca 2021 r. w powiecie mieleckim w strefie objętej zakażeniem ASF przy wykorzystaniu bezzałogowego statku powietrznego żołnierze Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych realizowali działania poszukiwawcze dzików. Stwierdzono obecność 11 dzików. Stanowi to rzeczywistą inwentaryzację żywego dzika na obszarze występowania ASF, co posłuży dalszym działaniom związanym z eradykacją tej choroby na tym terenie, bardzo ważnym z uwagi na duże pogłowie trzody chlewnej w tej części województwa podkarpackiego. W dniach 6-8 września 2021 r. przeszukiwano tereny gmin Borowa i Przecław w powiecie mieleckim, a w dniach 8-9 września 2021 r. przeszukiwano tereny gminy Zaklików w powiecie stalowowolskim – nie znaleziono padłych dzików.
• Ponadto wzdłuż przebiegu linii kolejowej LHS na granicy powiatów tarnobrzeskiego, mieleckiego i kolbuszowskiego wykonano barierę zapachową mającą na celu powstrzymać migrację dzików z części objętej ograniczeniami ASF (powiat tarnobrzeski) do obszarów wolnych od choroby (powiat mielecki, dębicki i ropczycko-sędziszowski), gdzie utrzymywanych jest najwięcej świń w całym województwie. Czynności te zostały wykonane już wielokrotnie celem zachowania ciągłości środka odstraszającego dziki. Kolejna bariera wykonywana jest na niewygrodzonych zintegrowanych przejściach dla zwierząt w ciągu autostrady A4. Działania te przynoszą zamierzony efekt, planowane są dalsze czynności w tym zakresie.
• Zauważalny jest wzrost liczby ognisk afrykańskiego pomoru świń u dzików w Republice Słowackiej. Z końcem 2020 r. słowackie służby weterynaryjne potwierdziły wystąpienie przypadków ASF u dzików padłych, znalezionych poza obszarem objętym ograniczeniami na terenie tego kraju, ok. 30 kilometrów od granic woj. podkarpackiego i kilkanaście km od granic woj. małopolskiego. W związku z tym na terenie województwa podkarpackiego i małopolskiego wzmożono monitoring bierny (dotyczy padłych dzików, ich badanie i eliminację ze środowiska) oraz kontrole bioasekuracji gospodarstw utrzymujących świnie w południowych powiatach obu województw, graniczących ze Słowacją. Dodatkowo, Podkarpacki Wojewódzki Lekarz Weterynarii (PWLW) w dniu 20 stycznia 2021 r. uczestniczył wspólnie z dyrektorem Magurskiego Parku Narodowego (MPN) oraz strażnikami Parku w wizji lokalnej na granicy polsko-słowackiej, gdzie zaplanowano zastosowanie oprysku preparatem odstraszającym dziki celem zapobieżenia ich migracji ze Słowacji do Polski. Działania realizowano 22 marca 2021 r.
• Na mocy rozporządzenia Nr 24/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 8 lipca 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia strefy objętej zakażeniem w województwie podkarpackim w związku ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń u dzików (Dz. Urz. Woj. Podk. poz. 2514) Nadleśnictwo Tuszyma wykonało na obszarze kompleksu leśnego w powiecie mieleckim (wskazanym na poniższej grafice), gdzie rozpoczęła się epizootia ASF, ogrodzenia ograniczające lub zatrzymujące migrację dzików z terenów leśnych, na istniejących korytarzach ekologicznych, po których poruszają się dziki.
• Na mocy rozporządzeń Wojewody Podkarpackiego nr 31/2021 i 34/2021 prowadzone są prace przy wykonywaniu, wzdłuż drogi E9 i DK987, przeszkód technicznych uniemożliwiających migrację dzików.
• Na bieżąco prowadzone są szkolenia. Właściciele gospodarstw utrzymujących świnie szkoleni są na bieżąco podczas kontroli odbywających się w terenie, a także podczas wizyt w powiatowych inspektoratach weterynarii. Materiały informacyjne dotyczące zagrożeń związanych z afrykańskim pomorem świń są zamieszczone na stronach internetowych powiatowych inspektoratów weterynarii (PIW) oraz dostępne w siedzibach PIW. Ulotki informacyjne, z prośbą o ich rozpropagowanie wśród mieszkańców, zostały dostarczone do urzędów miast i gmin, starostw powiatowych, biur powiatowych ARiMR, nadleśnictw, kół łowieckich, lokalnych gazet a nawet parafii. Powiatowi Lekarze Weterynarii (PLW) nawiązali współpracę z Powiatowymi Zespołami Doradztwa Rolniczego, w ramach której przekazali materiały informacyjne dla rolników. W regionach, w których odbywa się zwiększony ruch turystyczny PLW zwrócili się do nadleśnictw i Dyrektorów Parków Narodowych o umieszczenie na stronach internetowych oraz przy wejściach na szlaki turystyczne informacji dla turystów o zagrożeniu ASF z apelem o niezwłoczne informowanie IW w przypadku znalezienia zwłok lub szczątków dzika. W ramach współpracy z Polskim Związkiem Łowieckim (PZŁ) przekazywane są do łowczych kół łowieckich materiały szkoleniowe, celem rozdysponowania wśród członków kół łowieckich, dotyczące zasad postępowania podczas odstrzału dzików w obszarach objętych restrykcjami ASF. W Zarządzie Okręgowym PZŁ w Przemyślu przedstawiciel Inspekcji Weterynaryjnej przeprowadził szkolenie dla kandydatów na myśliwych omawiając zagadnienia związane z afrykańskim pomorem świń i bioasekuracją podczas wykonywania polowania. Informacje dotyczące zasad bioasekuracji, które powinny być spełnione przez myśliwych podczas polowań, patroszenia dzików oraz zasady postępowania w przypadku znalezienia padłego dzika przekazywane są również przy okazji spotkań z myśliwymi oraz podczas kontroli chłodni i pobierania prób od dzików. Akcję informacyjną skierowano także do leśników i myśliwych zaangażowanych w indywidualne poszukiwania padłych dzików na terenach obwodów łowieckich. Przeprowadzane są szkolenia dla lekarzy weterynarii wyznaczonych do wykonywania czynności urzędowych w zakresie ASF. Dodatkowo w dniach 20, 22 i 26 lipca pracownicy Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii przeprowadzili szkolenia dla hodowców trzody chlewnej, przy udziale Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Mielcu, BP ARiMR oraz organów samorządowych we wszystkich 9 gminach powiatu mieleckiego.
• W związku z okresem letnim – zwiększonego ryzyka występowania ognisk ASF w gospodarstwach utrzymujących świnie, Podkarpacki Wojewódzki Lekarz Weterynarii (PWLW) opracował Komunikat1 dla osób przebywających na terenach otwartych, do których mają dostęp zwierzęta dzikie (w załączeniu). Komunikat za pośrednictwem Rzecznika Prasowego Wojewody Podkarpackiego został rozpowszechniony w lokalnych mediach, a ponadto został przesłany celem wykorzystania oraz przekazania jednostkom podległym do Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, Zarządów Okręgowych PZŁ, Podkarpackiego Oddziału Regionalnego ARiMR, Podkarpackiej Izby Rolniczej (publikacja Biuletynie PIR) oraz Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Kolejny Komunikat2 PWLW skierowany jest do osób przebywających na terenie powiatu mieleckiego, z apelem o niewchodzenie do lasu będącego w strefie objętej zakażeniem, o którym mowa w rozporządzeniu nr 22/2021 Wojewody Podkarpackiego z dnia 10 czerwca 2021 r.:

Źródło: http://mapa.korytarze.pl (ciemne kolory wskazują korytarze migracyjne dla zwierząt)

                Kolejny Komunikat3, w związku z ujawnianymi przypadkami niszczenia ogrodzeń w ciągu autostrady A4, wskazywał ich cel i nawoływał do ich nieniszczenia.

• Zwalczanie choroby opiera się o następujące filary:
• polowania i odstrzał sanitarny (Eliminacja wektora – depopulacja dzika);
• poszukiwanie i usuwanie padłych dzików (Eliminacja wirusa asfv ze środowiska naturalnego);
• bioasekuracja myśliwych podczas polowań oraz zabezpieczenie gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną przed wniknięciem wirusa ASFV.

Kolejny to ochrona granic, realizowana m. in. poprzez konfiskaty produktów pochodzenia zwierzęcego na granicy Państwa przez Krajową Administrację Skarbową.

2 czerwca 2021 r. stwierdzono pierwsze ognisko afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików w powiecie mieleckim, gmina Przecław, na obszarze objętym ograniczeniami I, w rozumieniu rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz.U.UE.L.2021.129.1 z dnia 2021.04.15).

W celu zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń, koniecznym stało się objęcie strefą zakażoną części powiatów mieleckiego i dębickiego, z określeniem w niej nakazów i zakazów w odniesieniu do części gmin w powiecie mieleckim tj. gminy Mielec, Przecław, Wadowice Górne, Radomyśl Wielki oraz do części gmin w powiecie dębickim tj. gminy Żyraków oraz gminy Dębica. Obostrzenia mają na celu zapobieżenie rozprzestrzenianiu się wirusa ASFV na pozostałe tereny powiatów mieleckiego i dębickiego, a tym samym pozostałych obszarów województwa podkarpackiego. W związku z powyższym Wojewoda Podkarpacki wydała rozporządzenie nr 22/2021 z 10 czerwca 2021 r. w sprawie określenia strefy objętej zakażeniem w województwie podkarpackim w związku ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń u dzików (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego poz. 2117).

W dniu 9 czerwca br. w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim odbyło się posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzenia Kryzysowego poświęcone omówieniu tej sytuacji, czego efektem były wydane rekomendacje dla poszczególnych służb i inspekcji zaangażowanych w działania mające na celu ograniczenie skutków występowania wirusa ASFV w populacji dzików.

W dniach 2 i 11 czerwca 2021 r. potwierdzono badaniem laboratoryjnym u padłych dzików na terenie kompleksu leśnego w gminach: Przecław i Mielec w powiecie mieleckim pierwsze dwa ogniska afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików.

Z kolei w dniach: 25 i 30 czerwca br. potwierdzono dwa ogniska ASF u świń w niedalekiej odległości od miejsc, gdzie znaleziono padłe chore dziki.

Podejmowane działania zostały przedstawione przez Podkarpackiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii na dwóch zorganizowanych dotychczas posiedzeniach Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego (9 i 30 czerwca br.) poświęconych zwalczaniu ASF w tym powiecie. W drugim spotkaniu udział wziął, oprócz służb zaangażowanych w zwalczanie choroby, także Główny Lekarz Weterynarii. Sytuacja jest o tyle szczególna, że dotyka regionu Podkarpacia o największej produkcji i obsadzie trzody chlewnej. Stąd determinacja w podejmowanych dotychczas działaniach, jak i nowe środki zarekomendowane na ostatnim posiedzeniu WZZK służyć mają ograniczeniu rozprzestrzenia się wirusa ASFV.

Trzoda chlewna – brak ognisk.

Dziki – 55 przypadków.

Powiat lubaczowski:

Chorobę potwierdzono najpierw u dzików w powiecie lubaczowskim, w gminie Narol, blisko granicy z woj. lubelskim. Pierwszy przypadek stwierdzono 29 lipca br. Do 13 września odnotowano łącznie 12 przypadków.

Kolejne potwierdzone zgłoszenia, w okresie od 18 listopada br. odnotowano w tym powiecie w gminach Narol i Cieszanów – kolejne 26 przypadków. Łącznie w br. stwierdzono 38 przypadków ASF.

Powiat niżański:

Od 21 listopada do końca 2019 r. odnotowano 10 przypadków na terenie gmin: Rudnik, Jeżowe, Krzeszów i Nisko.

Powiat przeworski:

Od 26 listopada do końca 2019 r. – 2 przypadki na terenie gminy Adamówka.

Powiat leżajski:

Od 3 grudnia do końca 2019 r. – 5 przypadków na terenie gmin: Leżajsk i Nowa Sarzyna.

****

W roku 2019 nie stwierdzono choroby w gospodarstwach utrzymujących trzodę chlewną. Odnotowano natomiast po raz pierwszy w województwie ASF u dzików. Pierwszy przypadek stwierdzono w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach 29 lipca w gminie Narol w powiecie lubaczowskim. Kolejne 11 przypadków wystąpiło na terenie tej gminy do dnia 13 września br., wszystkie w pobliżu granicy z województwem lubelskim.

W dniu 18.11.2019 r. potwierdzono chorobę na ww. terenie u kolejnego dzika. Dwa kolejne przypadki – 23 .11.2019 r. na terenie gmin Narol oraz po raz pierwszy – Cieszanów. Aktualnie, zgodnie z regionalizacją określoną w załączniku do decyzji wykonawczej 2014/709/UE w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich, gmina Narol znajduje się w strefie niebieskiej (obszar zagrożenia), natomiast gmina Cieszanów znajduje się w strefie czerwonej (obszar objęty ograniczeniami).

Po raz pierwszy choroba wystąpiła także w powiecie niżańskim, w gminie Rudnik nad Sanem. Potwierdzono tam 3 przypadki ASF u dzików (21.11.2019 r.) w strefie żółtej (obszar ochronny).

W związku z powyższym Podkarpacki Wojewódzki Lekarz Weterynarii 22.11.19 br. skierował do Wojewody Podkarpackiego wniosek o wydanie rozporządzenia w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń na terenie powiatu niżańskiego i leżajskiego.

Na terenach, gdzie wystąpiła choroba wstrzymane zostały polowania i odstrzały sanitarne dzików, trwa aktywne poszukiwanie padłych dzików celem oceny aktualnego stanu epizootycznego na tym terenie.

Ponadto 27. 11 br. odbyło się posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w tej sprawie. Podczas tego posiedzenia Wojewoda Podkarpacki wydał rekomendacje dla służb, inspekcji i straży zaangażowanych w zwalczanie choroby, tak aby były prowadzone spójnie i wielokierunkowo. Do najważniejszych działań należy zaliczyć przede wszystkim te związane z bioasekuracją granicy Państwa, odstrzałem sanitarnym oraz działaniami prewencyjno-informacyjnymi. Wojewoda Podkarpacki wystąpiła ponadto z wnioskiem do Ministra Obrony Narodowej o wsparcie działań Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie poszukiwania padłych dzików na ustanowionych obszarach zwalczania choroby.

---

21.06.2019 r. w Zakładzie Higieny Weterynaryjnej w Krośnie stwierdzono wynik dodatni prób narządowych pobranych od dzika padłego w miejscowości Jeziernia –Podbełżec, pow. tomaszowski, woj. lubelskie w odległości ok. 3,3 km od granicy województwa podkarpackiego (gmina Narol, pow. lubaczowski), potwierdzony dzień później przez laboratorium referencyjne Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Lubaczowie w porozumieniu z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Tomaszowie wydał rozporządzenie Nr 2/2019 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Lubaczowie z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń w części powiatu lubaczowskiego w sprawie ustanowienia obszaru skażonego wokół stwierdzonego przypadku (Dz. U. Woj. Podk. poz. 3433). Objęto nim na terenie województwa podkarpackiego część gminy Narol.

Komisja Europejska w dniu 28.06.2019 r. opublikowała decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2019/1110 z dnia 27 czerwca 2019 r. zmieniającą załącznik do decyzji wykonawczej 2014/709/UE w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich. Wyznaczono obszar objęty ograniczeniami tzw. strefę czerwoną w powiecie lubaczowskim obejmując nim w całości gm. Narol i Horyniec-Zdrój.

W dniach 28 czerwca, 5 i 12 lipca br. na ww. terenie przeprowadzone zostało aktywne poszukiwanie dzików. Przeszukano łącznie obszar o powierzchni 1380 ha (lasy). Znaleziono 1 sztukę padłego prosięcia dzika, u którego badaniem laboratoryjnym wykluczono zarówno afrykański pomór świń (ASF), jak i klasyczny pomór świń (CSF). Działania te zrealizowano przy współpracy z myśliwymi, leśnikami oraz pracownikami Państwowej Straży Łowieckiej. Ponadto w dniach 9, 16 i 17 lipca br. kontynuowano ww. akcję na otwartym terenie (pola) przy użyciu drona udostępnionego przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Krośnie. Nie znaleziono padłych dzików jak i ich szczątków. Stwierdzono ślady bytowania zwierząt (bez wskazania gatunku), wygniecione zboże. Przeszukano łącznie obszar o powierzchni 1060 ha.

09.07.2019 r. w Zakładzie Higieny Weterynaryjnej w Krośnie stwierdzono wynik dodatni prób pobranych od dzika padłego w miejscowości Bełżec, pow. tomaszowski, woj. lubelskie w odległości ok. 2,7 km od granicy województwa podkarpackiego (gmina Narol, pow. lubaczowski), potwierdzony 12 lipca 2019 r. przez laboratorium referencyjne Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.

W tym samym dniu, tj. 12.07.2019 r. ww. Instytut potwierdził wystąpienie ogniska ASF w gospodarstwie utrzymującym 8 świń także w miejscowości Bełżec w odległości ok. 4 km od granicy województwa podkarpackiego. Wobec powyższego Powiatowy Lekarz Weterynarii w Lubaczowie w porozumieniu z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Tomaszowie wydał rozporządzenie Nr 4/2019 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Lubaczowie z dnia 17 lipca 2019 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń na terenie powiatu lubaczowskiego (Dz. U. Woj. Podk. poz. 3721). Objęto nim na terenie województwa podkarpackiego część gminy Narol (rozporządzenie – w załączeniu).

Wojewoda Podkarpacki informuje, że w dniu 1 sierpnia 2018 r., w godzinach popołudniowych, potwierdzono wystąpienie ogniska Afrykańskiego pomoru świń u świń, w gospodarstwie, w którym utrzymywane było 19 sztuk trzody chlewnej w różnym wieku.

Gospodarstwo, w którym stwierdzono ognisko choroby położone jest w miejscowości Nowe Sioło, w gminie Cieszanów (powiat lubaczowski, województwo podkarpackie).

Badanie laboratoryjne próbek pobranych od świń z tego gospodarstwa, zostało wykonane w krajowym laboratorium referencyjnym ds. Afrykańskiego pomoru świń w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach.

Służby weterynaryjne niezwłocznie wdrożyły w ww. gospodarstwie wszystkie procedury zwalczania, przewidziane w przypadku wystąpienia ASF u świń, w tym uśmiercenie i utylizację świń w ognisku choroby oraz działania dezynfekcyjne.

W związku z wystąpieniem choroby zostało wydane stosowne rozporządzenie Powiatowego Lekarza Weterynarii w Lubaczowie w sprawie określenia obszaru zapowietrzonego i zagrożonego wystąpieniem ASF, sposobu ich oznakowania oraz zakazów i nakazów wydanych na tych obszarach. Rozporządzenie obejmie swoim zasięgiem tereny gmin Cieszanów, Lubaczów i Oleszyce.

Ponadto w celu umożliwienia szybkiej reakcji służb weterynaryjnych na ewentualne wystąpienie choroby oraz zapobieżenie jej dalszemu rozprzestrzenianiu się, hodowcy powinni zgłaszać do odpowiednich osób i instytucji (lekarz weterynarii prywatnej praktyki, powiatowy lekarz weterynarii, wójt/burmistrz/starosta) każde podejrzenie wystąpienia choroby zakaźnej u świń, w tym również tego, które może nasuwać podejrzenie wystąpienia ASF. Należy również zgłaszać każdy przypadek znalezienia padłego dzika.

Choroba w Polsce występuje od 2014r. w województwach podlaskim, warmińsko-mazurskim, mazowieckim i lubelskim. Województwo podkarpackie do tej pory dzięki skutecznie prowadzonej akcji profilaktycznej broniło się przed ta chorobą.

Zwracamy się z apelem o przestrzeganie zaleceń przekazywanych przez samorządy oraz służby weterynaryjne w celu uniknięcia szerzenia się tej choroby i zmniejszenia strat powstałych z tego tytułu – zarówno dla lokalnej gospodarki jak i mieszkańców województwa.

W dniu 2 sierpnia br w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie odbyło się specjalnie zwołane posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w związku z wystąpieniem ogniska ASF na terenie województwa podkarpackiego. Na spotkaniu wydane zostały rekomendacje dla wszystkich służb, inspekcji oraz straży i samorządów bezpośrednio zaangażowanych w zwalczaniu choroby.