W latach 2021-2027 Polska będzie uczestniczyć w 14 programach Interreg. 

Polska będzie pełnić funkcję Instytucji Zarządzającej dla programów:

  • Południowy Bałtyk,
  • Polska-Słowacja,
  • Polska-Saksonia,
  • Polska-Ukraina.

Uczestniczymy także w programach zarządzanych przez naszych partnerów zagranicznych. Są to programy:

  • transgraniczne: Litwa-Polska, Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia-Polska, Brandenburgia Polska, Czechy Polska,
  • transnarodowe: Europa Środkowa i Region Morza Bałtyckiego,
  • międzyregionalne: INTERACT, URBACT, ESPON i Interreg Europa.

Planowany budżet to ok. 2 mld złotych.

W dniu 21.12.2022 r.  pomiędzy Ministrem Funduszy  i  Polityki Regionalnej, a Wojewodą Podkarpackim zawarto Porozumienia w sprawie powierzenia Wojewodzie Podkarpackiemu zadań kontrolnych w ramach programów Interreg Polska – Słowacja, Polska – Ukraina na perspektywę finansową 2021 -2027.

Program Interreg Polska-Słowacja 2021-2027

Program Interreg Polska-Słowacja 2021-2027 został zatwierdzony przez  Komisję Europejską 26 września 2022 roku.

Budżet programu to: to 132 526 462 euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Dofinansowanie projektów ze środków programu 2021-2027 wynosi do 80% wydatków kwalifikowalnych (w 2014-2020 było to 85%).

Obszar wsparcia

Po polskiej stronie granicy powiaty:

  • w województwie śląskim: pszczyński, cieszyński, bielski, miasto na prawach powiatu Bielsko-Biała, żywiecki,
  • w województwie małopolskim: olkuski, chrzanowski, oświęcimski, wadowicki, suski, myślenicki, tatrzański, nowotarski, limanowski, nowosądecki, miasto na prawach powiatu Nowy Sącz, gorlicki,
  • w województwie podkarpackim: bieszczadzki, leski, sanocki, brzozowski, krośnieński, miasto na prawach powiatu Krosno, jasielski, rzeszowski, miasto na prawach powiatu Rzeszów, przeworski, przemyski, miasto na prawach powiatu Przemyśl, jarosławski, lubaczowski.

Po słowackiej stronie granicy:

  • w Żylińskim Kraju Samorządowym: Čadca, Kysucké Nové Mesto, Bytča, Žilina, Martin, Turčianske Teplice, Ružomberok, Dolný Kubín, Námestovo, Tvrdošín, Liptovský Mikuláš,
  • w Preszowskim Kraju Samorządowym: Poprad, Kežmarok, Stará Ľubovňa, Levoča, Sabinov, Bardejov, Svidník, Prešov, Vranov nad Topľou, Stropkov, Medzilaborce, Humenné, Snina,
  • w Koszyckim Kraju Samorządowym: Spišská Nová Ves.

Bezpośrednimi beneficjentami projektów mogą być np.:        

  • jednostki samorządu terytorialnego, ich stowarzyszenia i jednostki im podległe,        
  • służby zarządzania kryzysowego,
  • zarządcy dróg publicznych,
  • właściciele, zarządcy i operatorzy obiektów kultury oraz obiektów i zespołów przyrody,
  • zarządcy lasów i ich jednostki organizacyjne oraz organizacje zajmujące się ochroną i promocją przyrody,
  • stowarzyszenia gospodarcze, instytucje otoczenia biznesu i instytucje systemu oświaty,         
  • organizacje pozarządowe – fundacje i stowarzyszenia.
     
    Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą być wyłącznie partnerem projektu, w którym liderem jest instytucja publiczna (np. samorząd).

Program będzie wspierał:

  • branżę turystyczną, rekreacyjną i kulturalną,
  • przystosowanie do zmian klimatu oraz ochronę przyrody i bioróżnorodności,
  • dostępność komunikacyjną pogranicza,  
  • potencjał instytucji publicznych oraz budowanie wzajemnego zaufania i więzi międzyludzkich.

Priorytety i cele szczegółowe 

Priorytet 1: Przyjazne naturze i bezpieczne Pogranicze        

Cel szczegółowy 2 (iv): wspieranie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego

Cel szczegółowy 2 (vii): wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia

Priorytet 2: Lepiej połączone Pogranicze        

Cel szczegółowy 3 (ii): rozwój i udoskonalanie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprawę dostępu do TEN-T oraz mobilności transgranicznej

Priorytet 3. Twórcze i atrakcyjne turystycznie Pogranicze        

Cel szczegółowy 4 (vi): wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych

Priorytet 4. Współpraca instytucji i mieszkańców Pogranicza        

Cel szczegółowy 6 a): zwiększenie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych, w szczególności tych, którym powierzono zarządzanie konkretnym terytorium, i zainteresowanych stron         

Cel szczegółowy 6 c): budowanie wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie

Linki:

Program Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027

Program Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027 to kontynuacja programu Polska – Białoruś – Ukraina 2014-2020.

Budżet programu to:  235,9 mln euro ze środków unijnych. Program może sfinansować maksymalnie 90% wartości projektu. 

Polsko-ukraińskie projekty mają na celu:

  • wspierać odbudowę Ukrainy po zakończeniu rosyjskiej agresji;
  • kontynuować współpracę w kwestii ochrony środowiska, adaptacji do zmian klimatu, dostępu do wody oraz ochrony przyrody;
  • poprawić dostęp do opieki zdrowotnej;
  • pomóc w wykorzystaniu walorów turystycznych pogranicza polsko-ukraińskiego w zrównoważony sposób;
  • rozwijać współpracę administracji i społeczności na różnych poziomach;
  • usprawnić działanie i ochronę polsko-ukraińskiej granicy;
  • zwiększyć mobilność transgraniczną w ramach Korytarzy Solidarnościowych między UE a Ukrainą.

Wszystkie projekty muszą być realizowane przez przynajmniej jednego partnera z Polski oraz jednego z Ukrainy.

Obszar programu obejmuje:

  • w Polsce województwa: podkarpackie, lubelskie, podlaskie oraz część mazowieckiego (miasta: Siedlce, Ostrołęka; powiaty: garwoliński, przasnyski, ostrołęcki, makowski, wyszkowski, ostrowski, węgrowski, sokołowski, siedlecki i łosicki),
  • w Ukrainie obwody: wołyński, lwowski, zakarpacki, rówieński, tarnopolski i iwanofrankiwski.

Program jest skierowany do:

  • jednostek samorządu terytorialnego i jednostek im podległych,
  • służb, inspekcji i straży,
  • państwowych jednostek budżetowych,
  • organizacji pozarządowych, izb handlowych, gospodarczych i biznesowych

Dofinansowanie może zostać przeznaczone na:

  • ochronę przyrody,
  • poprawę jakości zasobów wodnych i usprawnienie gospodarki wodnej,
  • ochronę zdrowia, w tym rozbudowę infrastruktury szpitalnej i zakup sprzętu,
  • współpracę administracji i społeczności lokalnych,
  • działania promocyjne i szkoleniowe,
  • usprawnienie funkcjonowania granicy polsko-ukraińskiej,
  • poprawę jakości transgranicznej infrastruktury drogowej i kolejowej.


Priorytety i cele szczegółowe

Priorytet 1: Środowisko

Cel szczegółowy 2.4: wspieranie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego

Cel szczegółowy 2.5: Wspieranie dostępu do wody oraz zrównoważonej gospodarki wodnej

Cel szczegółowy 2.7: Wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia

Cel szczegółowy 2.6: Promowanie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym i zasobooszczędną

Priorytet 2: Zdrowie

Cel szczegółowy 4.5: zapewnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej i wspieranie odporności systemów opieki zdrowotnej, w tym podstawowej opieki zdrowotnej, oraz wspieranie przechodzenia od opieki instytucjonalnej do opieki rodzinnej i środowiskowej

Priorytet 3: Turystyka

Cel szczegółowy 4.6: wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych

Priorytet 4: Współpraca

Cel szczegółowy 6.2: zwiększanie sprawności administracji publicznej w drodze wspierania współpracy prawnej i administracyjnej oraz współpracy między obywatelami, podmiotami społeczeństwa obywatelskiego i instytucjami, w szczególności w celu wyeliminowania przeszkód prawnych i innych przeszkód w regionach przygranicznych

Cel szczegółowy 6.3: Budowanie wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie

Priorytet 5: Granice

Cel szczegółowy 7.4: Inne działania na rzecz bezpieczniejszej i lepiej chronionej Europy.

Priorytet 6: Dostępność

Cel szczegółowy 3.2: Rozwój i udoskonalanie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprawa dostępu do TEN-T oraz mobilności transgranicznej

Linki:

Program Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Polska-Słowacja 2014-2020

Program zatwierdzony został przez Komisję Europejską w dniu 12 lutego 2015 r. Jest on realizowany w ramach celu „Europejska Współpraca Terytorialna” polityki spójności UE i stanowi kontynuację instrumentów unijnych wspierających polsko-słowacką współprace transgraniczną.

Łączny budżet Programu 178,6 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Współfinansowanie z EFRR stanowi maksymalnie  85 %  wydatków kwalifikowalnych w projekcie i przekazywane w formie refundacji. Pozostałe środki zapewniane są przez partnerów projektu.

Projekty realizowane będą w ramach 4 osi priorytetowych :

oś priorytetowa 1: Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza

  • priorytet inwestycyjny Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego

oś priorytetowa 2: Zrównoważony transport transgraniczny

  • priorytet inwestycyjny : Zwiększenie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi,
  • priorytet inwestycyjny: Rozwój i usprawnienie niskoemisyjnych systemów transportu przyjaznych środowisku, w tym o obniżonej emisji hałasu, w tym śródlądowych dróg wodnych i transportu morskiego, portów, połączeń multimodalnych i infrastruktury portów lotniczych w celu promowania zrównoważonej mobilności regionalnej i lokalnej,

oś priorytetowa 3: Rozwój edukacji transgranicznej i uczenia się przez całe życie

  • priorytet inwestycyjny: Inwestowanie w kształcenie, szkolenia, w tym szkolenie zawodowe, na rzecz zdobywania umiejętności, uczenia się przez całe życie poprzez rozwój i wdrażanie wspólnych systemów kształcenia, szkolenia zawodowego i szkolenia,

oś priorytetowa 4: Pomoc Techniczna

  • cel szczegółowy: Zapewnienie wysokiej jakości zarządzania i efektywnego wdrażania Programu

Beneficjenci Programu to m.in.:

  • organy administracji rządowej i samorządowej, ich związki i stowarzyszenia,
  • jednostki ustanowione przez państwo lub samorząd w celu zapewnienia usług publicznych,
  • instytucje systemu oświaty i szkoły wyższe,
  • organizacje pozarządowe non-profit,
  • europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej,
  • kościoły i związki wyznaniowe,
  • jednostki naukowe.

Podstawowym gremium decyzyjnym jest Komitet Monitorujący (KM) składający się z przedstawicieli Polski i Słowacji reprezentujących szczebel rządowy, regionalny i lokalny oraz przedstawicieli partnerów delegowanych przez właściwe polskie i słowackie władze regionalne. KM jest odpowiedzialny m.in. za wybór projektów do dofinansowania oraz prawidłową realizację Programu.

Za zarządzanie programem Interreg Polska – Słowacja odpowiada Instytucja Zarządzająca (IZ), znajdująca się w strukturze Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Instytucja Zarządzająca pełni także funkcję Instytucji Certyfikującej (IC).

W realizacji zadań IZ wspiera Instytucja Krajowa (IK) – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej.

Za bezpośredni kontakt z wnioskodawcami i partnerami projektów na etapie przygotowania, realizacji i rozliczania projektów odpowiada Wspólny Sekretariat Techniczny (WST) zlokalizowany w Krakowie. Jest on wspierany w realizacji swoich zadań przez Regionalne Punkty  Kontaktowe umiejscowione po stronie polskiej w strukturach Urzędów Marszałkowskich województw śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, a po stronie słowackiej w Wyższych Jednostkach Terytorialnych Preszów i Żylina.

Każde państwo członkowskie wyznaczyło kontrolera odpowiedzialnego za przeprowadzenie weryfikacji wydatków przedstawianych przez wszystkich beneficjentów ze swojego terytorium.
Po stronie polskiej Krajowym Kontrolerem zostali Minister właściwy ds. funduszy i polityki regionalnej oraz Wojewodowie Śląski, Małopolski i Podkarpacki, a po stronie słowackiej  Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej.
Zadania Krajowego Kontrolera realizowane są obecnie w Oddziale Programów Współpracy Transgranicznej w Wydziale Finansów i Budżetu.
Główne zadania Kontrolerów to weryfikacja czy dofinansowane produkty i usługi zostały faktycznie dostarczone, czy wydatki deklarowane przez beneficjentów zostały zapłacone oraz czy zgodne są z obowiązującymi przepisami UE oraz prawa krajowego, dokumentami programowymi i warunkami udzielania wsparcia na dane działanie.

Projekty realizowane na terenie województwa podkarpackiego w Programie

INTERREG V-A Polska-Słowacja 2014-2020

Temat/Oś priorytetowa

Liczba raportów cząstkowych pośrednich i końcowych stan na 30.06.2022 r.

Z wydatkami

Bez wydatków (zerowe)

Razem

1. Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza

213

94

307

2. Zrównoważony transport graniczny

22

13

35

3. Rozwój edukacji transgranicznej i uczenie się przez całe życie

39

13

52

4. Pomoc Techniczna

17

0

17

Ogółem

291

120

411

Wartość poświadczonych przez Kontrolera pierwszego stopnia wydatków kwalifikowalnych w okresie 2014 – 2020 to – 26 334 038,17 euro – stan na 30.06.2022 r.

Szczegółowe informacje oraz aktualne dokumenty znajdują się na stronie internetowej Programu

Zgłaszanie nieprawidłowości

Każda osoba ma możliwość zgłoszenia nieprawidłowości w realizacji projektów, w tym możliwości wystąpienia  nadużycia finansowego.

Instytucja Zarządzająca Programem, w celu ułatwienia kontaktu oraz ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości uruchomiła specjalną skrzynkę pocztową, na którą można zgłaszać zastrzeżenia. Adres nieprawidlowosci.EWT@mfipr.gov.pl

Informacje można zgłaszać w językach polskim lub angielskim.

Ponadto

Każdy obywatel ma możliwość bezpośredniego poinformowania OLAF o podejrzeniu nadużycia finansowego lub innej poważnej nieprawidłowości, które mogą mieć potencjalnie negatywny wpływ na interesy finansowe Unii Europejskiej. Przekazane informacje powinny być w miarę możliwości dokładne, a dokumenty sprawy również przekazane do OLAF.

Ze służbami OLAF można się skontaktować we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej:

  1. za pomocą elektronicznego Systemu Powiadamiania o Nadużyciach – FNS (Fraud Notification System) dostępnego na stronie internetowej: https://fns.olaf.europa.eu/;
  2. pocztą, kierując korespondencję na adres OLAF – European Anti-Fraud Office, European Commission, Rue de la Loi, 200, 1049 Bruxelles/Brussel, Belgique/België;
  3. e-mailem na adres poczty OLAF-FMB-SPE@ec.europa.eu .

Szczegółowe informacje w tym zakresie dostępne są na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/anti_fraud/investigations/report-fraud/index_pl.htm.

Linki :