W latach 2021-2027 Polska będzie uczestniczyć w 14 programach Interreg.
Polska będzie pełnić funkcję Instytucji Zarządzającej dla programów:
- Południowy Bałtyk,
- Polska-Słowacja,
- Polska-Saksonia,
- Polska-Ukraina.
Uczestniczymy także w programach zarządzanych przez naszych partnerów zagranicznych. Są to programy:
- transgraniczne: Litwa-Polska, Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia-Polska, Brandenburgia Polska, Czechy Polska,
- transnarodowe: Europa Środkowa i Region Morza Bałtyckiego,
- międzyregionalne: INTERACT, URBACT, ESPON i Interreg Europa.
Planowany budżet to ok. 2 mld złotych.
W dniu 21.12.2022 r. pomiędzy Ministrem Funduszy i Polityki Regionalnej, a Wojewodą Podkarpackim zawarto Porozumienia w sprawie powierzenia Wojewodzie Podkarpackiemu zadań kontrolnych w ramach programów Interreg Polska – Słowacja, Polska – Ukraina na perspektywę finansową 2021 -2027.
Program Interreg Polska-Słowacja 2021-2027
Program Interreg Polska-Słowacja 2021-2027 został zatwierdzony przez Komisję Europejską 26 września 2022 roku.
Budżet programu to: to 132 526 462 euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Dofinansowanie projektów ze środków programu 2021-2027 wynosi do 80% wydatków kwalifikowalnych (w 2014-2020 było to 85%).
Obszar wsparcia
Po polskiej stronie granicy powiaty:
- w województwie śląskim: pszczyński, cieszyński, bielski, miasto na prawach powiatu Bielsko-Biała, żywiecki,
- w województwie małopolskim: olkuski, chrzanowski, oświęcimski, wadowicki, suski, myślenicki, tatrzański, nowotarski, limanowski, nowosądecki, miasto na prawach powiatu Nowy Sącz, gorlicki,
- w województwie podkarpackim: bieszczadzki, leski, sanocki, brzozowski, krośnieński, miasto na prawach powiatu Krosno, jasielski, rzeszowski, miasto na prawach powiatu Rzeszów, przeworski, przemyski, miasto na prawach powiatu Przemyśl, jarosławski, lubaczowski.
Po słowackiej stronie granicy:
- w Żylińskim Kraju Samorządowym: Čadca, Kysucké Nové Mesto, Bytča, Žilina, Martin, Turčianske Teplice, Ružomberok, Dolný Kubín, Námestovo, Tvrdošín, Liptovský Mikuláš,
- w Preszowskim Kraju Samorządowym: Poprad, Kežmarok, Stará Ľubovňa, Levoča, Sabinov, Bardejov, Svidník, Prešov, Vranov nad Topľou, Stropkov, Medzilaborce, Humenné, Snina,
- w Koszyckim Kraju Samorządowym: Spišská Nová Ves.
Bezpośrednimi beneficjentami projektów mogą być np.:
- jednostki samorządu terytorialnego, ich stowarzyszenia i jednostki im podległe,
- służby zarządzania kryzysowego,
- zarządcy dróg publicznych,
- właściciele, zarządcy i operatorzy obiektów kultury oraz obiektów i zespołów przyrody,
- zarządcy lasów i ich jednostki organizacyjne oraz organizacje zajmujące się ochroną i promocją przyrody,
- stowarzyszenia gospodarcze, instytucje otoczenia biznesu i instytucje systemu oświaty,
- organizacje pozarządowe – fundacje i stowarzyszenia.
Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą być wyłącznie partnerem projektu, w którym liderem jest instytucja publiczna (np. samorząd).
Program będzie wspierał:
- branżę turystyczną, rekreacyjną i kulturalną,
- przystosowanie do zmian klimatu oraz ochronę przyrody i bioróżnorodności,
- dostępność komunikacyjną pogranicza,
- potencjał instytucji publicznych oraz budowanie wzajemnego zaufania i więzi międzyludzkich.
Priorytety i cele szczegółowe
Priorytet 1: Przyjazne naturze i bezpieczne Pogranicze
Cel szczegółowy 2 (iv): wspieranie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego
Cel szczegółowy 2 (vii): wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia
Priorytet 2: Lepiej połączone Pogranicze
Cel szczegółowy 3 (ii): rozwój i udoskonalanie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprawę dostępu do TEN-T oraz mobilności transgranicznej
Priorytet 3. Twórcze i atrakcyjne turystycznie Pogranicze
Cel szczegółowy 4 (vi): wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych
Priorytet 4. Współpraca instytucji i mieszkańców Pogranicza
Cel szczegółowy 6 a): zwiększenie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych, w szczególności tych, którym powierzono zarządzanie konkretnym terytorium, i zainteresowanych stron
Cel szczegółowy 6 c): budowanie wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie
Linki:
- Instytucja Zarządzająca – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej https://gov.pl/web/fundusze-regiony
- Województwo Podkarpackie – Regionalne Punkty Kontaktowe https://podkarpackie.pl/
- Wspólny Sekretariat PL-SK https://plsk.eu/
- Wspólny Sekretariat PL-UK https://pl-ua.eu/pl
- Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska https://karpacki.pl
Program Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027
Program Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027 to kontynuacja programu Polska – Białoruś – Ukraina 2014-2020.
Budżet programu to: 235,9 mln euro ze środków unijnych. Program może sfinansować maksymalnie 90% wartości projektu.
Polsko-ukraińskie projekty mają na celu:
- wspierać odbudowę Ukrainy po zakończeniu rosyjskiej agresji;
- kontynuować współpracę w kwestii ochrony środowiska, adaptacji do zmian klimatu, dostępu do wody oraz ochrony przyrody;
- poprawić dostęp do opieki zdrowotnej;
- pomóc w wykorzystaniu walorów turystycznych pogranicza polsko-ukraińskiego w zrównoważony sposób;
- rozwijać współpracę administracji i społeczności na różnych poziomach;
- usprawnić działanie i ochronę polsko-ukraińskiej granicy;
- zwiększyć mobilność transgraniczną w ramach Korytarzy Solidarnościowych między UE a Ukrainą.
Wszystkie projekty muszą być realizowane przez przynajmniej jednego partnera z Polski oraz jednego z Ukrainy.
Obszar programu obejmuje:
- w Polsce województwa: podkarpackie, lubelskie, podlaskie oraz część mazowieckiego (miasta: Siedlce, Ostrołęka; powiaty: garwoliński, przasnyski, ostrołęcki, makowski, wyszkowski, ostrowski, węgrowski, sokołowski, siedlecki i łosicki),
- w Ukrainie obwody: wołyński, lwowski, zakarpacki, rówieński, tarnopolski i iwanofrankiwski.
Program jest skierowany do:
- jednostek samorządu terytorialnego i jednostek im podległych,
- służb, inspekcji i straży,
- państwowych jednostek budżetowych,
- organizacji pozarządowych, izb handlowych, gospodarczych i biznesowych
Dofinansowanie może zostać przeznaczone na:
- ochronę przyrody,
- poprawę jakości zasobów wodnych i usprawnienie gospodarki wodnej,
- ochronę zdrowia, w tym rozbudowę infrastruktury szpitalnej i zakup sprzętu,
- współpracę administracji i społeczności lokalnych,
- działania promocyjne i szkoleniowe,
- usprawnienie funkcjonowania granicy polsko-ukraińskiej,
- poprawę jakości transgranicznej infrastruktury drogowej i kolejowej.
Priorytety i cele szczegółowe
Priorytet 1: Środowisko
Cel szczegółowy 2.4: wspieranie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego
Cel szczegółowy 2.5: Wspieranie dostępu do wody oraz zrównoważonej gospodarki wodnej
Cel szczegółowy 2.7: Wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia
Cel szczegółowy 2.6: Promowanie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym i zasobooszczędną
Priorytet 2: Zdrowie
Cel szczegółowy 4.5: zapewnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej i wspieranie odporności systemów opieki zdrowotnej, w tym podstawowej opieki zdrowotnej, oraz wspieranie przechodzenia od opieki instytucjonalnej do opieki rodzinnej i środowiskowej
Priorytet 3: Turystyka
Cel szczegółowy 4.6: wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych
Priorytet 4: Współpraca
Cel szczegółowy 6.2: zwiększanie sprawności administracji publicznej w drodze wspierania współpracy prawnej i administracyjnej oraz współpracy między obywatelami, podmiotami społeczeństwa obywatelskiego i instytucjami, w szczególności w celu wyeliminowania przeszkód prawnych i innych przeszkód w regionach przygranicznych
Cel szczegółowy 6.3: Budowanie wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie
Priorytet 5: Granice
Cel szczegółowy 7.4: Inne działania na rzecz bezpieczniejszej i lepiej chronionej Europy.
Priorytet 6: Dostępność
Cel szczegółowy 3.2: Rozwój i udoskonalanie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprawa dostępu do TEN-T oraz mobilności transgranicznej
Linki:
-
Wspólny Sekretariat Techniczny www.pl-ua.eu/pl/pages/585
-
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej www.gov.pl/web/fundusze-regiony
-
Podkarpacki Urząd Wojewódzki www.rzeszow.uw.gov.pl
-
Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska www.karpacki.pl
Program Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Polska-Słowacja 2014-2020
Program zatwierdzony został przez Komisję Europejską w dniu 12 lutego 2015 r. Jest on realizowany w ramach celu „Europejska Współpraca Terytorialna” polityki spójności UE i stanowi kontynuację instrumentów unijnych wspierających polsko-słowacką współprace transgraniczną.
Łączny budżet Programu 178,6 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Współfinansowanie z EFRR stanowi maksymalnie 85 % wydatków kwalifikowalnych w projekcie i przekazywane w formie refundacji. Pozostałe środki zapewniane są przez partnerów projektu.
Projekty realizowane będą w ramach 4 osi priorytetowych :
oś priorytetowa 1: Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza
- priorytet inwestycyjny Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego
oś priorytetowa 2: Zrównoważony transport transgraniczny
- priorytet inwestycyjny : Zwiększenie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi,
- priorytet inwestycyjny: Rozwój i usprawnienie niskoemisyjnych systemów transportu przyjaznych środowisku, w tym o obniżonej emisji hałasu, w tym śródlądowych dróg wodnych i transportu morskiego, portów, połączeń multimodalnych i infrastruktury portów lotniczych w celu promowania zrównoważonej mobilności regionalnej i lokalnej,
oś priorytetowa 3: Rozwój edukacji transgranicznej i uczenia się przez całe życie
- priorytet inwestycyjny: Inwestowanie w kształcenie, szkolenia, w tym szkolenie zawodowe, na rzecz zdobywania umiejętności, uczenia się przez całe życie poprzez rozwój i wdrażanie wspólnych systemów kształcenia, szkolenia zawodowego i szkolenia,
oś priorytetowa 4: Pomoc Techniczna
- cel szczegółowy: Zapewnienie wysokiej jakości zarządzania i efektywnego wdrażania Programu
Beneficjenci Programu to m.in.:
- organy administracji rządowej i samorządowej, ich związki i stowarzyszenia,
- jednostki ustanowione przez państwo lub samorząd w celu zapewnienia usług publicznych,
- instytucje systemu oświaty i szkoły wyższe,
- organizacje pozarządowe non-profit,
- europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej,
- kościoły i związki wyznaniowe,
- jednostki naukowe.
Podstawowym gremium decyzyjnym jest Komitet Monitorujący (KM) składający się z przedstawicieli Polski i Słowacji reprezentujących szczebel rządowy, regionalny i lokalny oraz przedstawicieli partnerów delegowanych przez właściwe polskie i słowackie władze regionalne. KM jest odpowiedzialny m.in. za wybór projektów do dofinansowania oraz prawidłową realizację Programu.
Za zarządzanie programem Interreg Polska – Słowacja odpowiada Instytucja Zarządzająca (IZ), znajdująca się w strukturze Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
Instytucja Zarządzająca pełni także funkcję Instytucji Certyfikującej (IC).
W realizacji zadań IZ wspiera Instytucja Krajowa (IK) – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej.
Za bezpośredni kontakt z wnioskodawcami i partnerami projektów na etapie przygotowania, realizacji i rozliczania projektów odpowiada Wspólny Sekretariat Techniczny (WST) zlokalizowany w Krakowie. Jest on wspierany w realizacji swoich zadań przez Regionalne Punkty Kontaktowe umiejscowione po stronie polskiej w strukturach Urzędów Marszałkowskich województw śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, a po stronie słowackiej w Wyższych Jednostkach Terytorialnych Preszów i Żylina.
Każde państwo członkowskie wyznaczyło kontrolera odpowiedzialnego za przeprowadzenie weryfikacji wydatków przedstawianych przez wszystkich beneficjentów ze swojego terytorium.
Po stronie polskiej Krajowym Kontrolerem zostali Minister właściwy ds. funduszy i polityki regionalnej oraz Wojewodowie Śląski, Małopolski i Podkarpacki, a po stronie słowackiej Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej.
Zadania Krajowego Kontrolera realizowane są obecnie w Oddziale Programów Współpracy Transgranicznej w Wydziale Finansów i Budżetu.
Główne zadania Kontrolerów to weryfikacja czy dofinansowane produkty i usługi zostały faktycznie dostarczone, czy wydatki deklarowane przez beneficjentów zostały zapłacone oraz czy zgodne są z obowiązującymi przepisami UE oraz prawa krajowego, dokumentami programowymi i warunkami udzielania wsparcia na dane działanie.
Projekty realizowane na terenie województwa podkarpackiego w Programie
INTERREG V-A Polska-Słowacja 2014-2020
Temat/Oś priorytetowa |
Liczba raportów cząstkowych pośrednich i końcowych stan na 30.06.2022 r. |
||
Z wydatkami |
Bez wydatków (zerowe) |
Razem |
|
1. Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza |
213 |
94 |
307 |
2. Zrównoważony transport graniczny |
22 |
13 |
35 |
3. Rozwój edukacji transgranicznej i uczenie się przez całe życie |
39 |
13 |
52 |
4. Pomoc Techniczna |
17 |
0 |
17 |
Ogółem |
291 |
120 |
411 |
Wartość poświadczonych przez Kontrolera pierwszego stopnia wydatków kwalifikowalnych w okresie 2014 – 2020 to – 26 334 038,17 euro – stan na 30.06.2022 r.
Szczegółowe informacje oraz aktualne dokumenty znajdują się na stronie internetowej Programu
Zgłaszanie nieprawidłowości
Każda osoba ma możliwość zgłoszenia nieprawidłowości w realizacji projektów, w tym możliwości wystąpienia nadużycia finansowego.
Instytucja Zarządzająca Programem, w celu ułatwienia kontaktu oraz ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości uruchomiła specjalną skrzynkę pocztową, na którą można zgłaszać zastrzeżenia. Adres nieprawidlowosci.EWT@mfipr.gov.pl
Informacje można zgłaszać w językach polskim lub angielskim.
Ponadto
Każdy obywatel ma możliwość bezpośredniego poinformowania OLAF o podejrzeniu nadużycia finansowego lub innej poważnej nieprawidłowości, które mogą mieć potencjalnie negatywny wpływ na interesy finansowe Unii Europejskiej. Przekazane informacje powinny być w miarę możliwości dokładne, a dokumenty sprawy również przekazane do OLAF.
Ze służbami OLAF można się skontaktować we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej:
- za pomocą elektronicznego Systemu Powiadamiania o Nadużyciach – FNS (Fraud Notification System) dostępnego na stronie internetowej: https://fns.olaf.europa.eu/;
- pocztą, kierując korespondencję na adres OLAF – European Anti-Fraud Office, European Commission, Rue de la Loi, 200, 1049 Bruxelles/Brussel, Belgique/België;
- e-mailem na adres poczty OLAF-FMB-SPE@ec.europa.eu .
Szczegółowe informacje w tym zakresie dostępne są na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/anti_fraud/investigations/report-fraud/index_pl.htm.
Linki :
- Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej – www.gov.pl/web/fundusze-regiony
- Portal Funduszy Europejskich – www.ewt.gov.pl
- Wspólny Sekretariat Techniczny – www.pl.plsk.eu
- Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska – www.karpacki.pl
- COVID 19 wytyczne przy realizacji projektów – www.pl.plsk.eu/komunikaty-w-zwiazku-z-covid-191