Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej weszła w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., natomiast 27 maja Rada Ministrów zatwierdziła Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej.
Czekaliśmy na ostatni etap, czyli na decyzję o przyznaniu pieniędzy dla poszczególnych województw – podczas dzisiejszej konferencji prasowej mówiła Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki. – Tak też się stało. Decyzja została podjęta przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, po konsultacji z ministrem obrony narodowej.
W skali kraju do podziału było ponad 5,1 mld zł. Podkarpacie otrzymało z tego aż 278 777 030 zł.
Dokonując podziału, brane były pod uwagę trzy podstawowe kryteria – tłumaczyła wojewoda podkarpacki. – Pierwsze to liczba mieszkańców województwa, drugie – wskaźnik urbanizacji, a trzecie – położenie. Województwom przygranicznym, które są objęte programem Tarcza Wschód zostały przyznane dodatkowe środki. Dlatego też ta kwota dla naszego regionu jest tak wysoka.
Teresa Kubas-Hul wyjaśniała, w jaki sposób pieniądze będą podzielone. Otóż 90 procent tej kwoty trafi do jednostek samorządu terytorialnego, natomiast 10 procent pozostanie do realizacji zadań w obszarze bezpieczeństwa dla Wojewody.
W środę wszystkie jednostki samorządu terytorialnego z Podkarpacia otrzymały informację o wstępnym podziale pieniędzy na ten rok.
Jednocześnie samorządowcy zostali zaproszeni na jutrzejsze (piątkowe) spotkanie, gdzie bardzo szczegółowo przeanalizujemy zapisy wniosków, które będą składali. Otrzymali wzór formularza, ale też regulamin, w oparciu o który te wnioski będą rozpatrywane. Umowy będą podpisywane dopiero po rozpatrzeniu wniosków i po zatwierdzeniu ich pod kątem merytorycznym i finansowym – kontynuowała.
Dodając, że termin na składanie wniosków jest bardzo krótki – do wtorku 22 lipca.
Pracowaliśmy jednak z samorządowcami przez cały rok. Odbyło się wiele spotkań, zarówno u nas, jaki i w terenie. Prowadziliśmy rozmowy na temat potencjalnych zadań poprawiających bezpieczeństwo mieszkańców. Ta baza była nam potrzebna, żeby mieć wiedzę, jakie jest zainteresowanie, jakie są potrzeby i możliwości zrealizowania zadań do końca tego roku. Bo drugim ważnym kryterium jest zakończenie realizacji zadania do końca bieżącego roku.
Na co mogą być przeznaczone przyznane pieniądze? Program dokładnie określa takowe obszary.
Pierwszy obszar to obiekty zbiorowej ochrony, czyli budowle ochronne – schrony, ukrycia oraz miejsca doraźnego schronienia – wyliczała wojewoda podkarpacki. – Zdajemy sobie sprawę, że w tym roku będzie nam trudno wybudować jakikolwiek nowy obiekt zbiorowej ochrony, ale być może samorządowcy będą potrzebowali pieniędzy na modernizację już istniejących.
Drugi bardzo duży obszar to zabezpieczenie logistyczne i zapewnienie ciągłości dostaw. Wojewoda podkarpacki podała przykłady, co obejmuje. To między innymi: budowa i modernizacja magazynów oraz doposażenie baz magazynowych w sprzęt niezbędny do realizacji zadań w sytuacjach kryzysowych, m.in. w worki, rękawy, folie na pokrycia dachowe filtry, jednorazowe środki indywidualnej ochrony, osuszacze, agregaty prądotwórcze, urządzenia pomiarowe do wykrywania skażeń chemicznych i promieniotwórczych, pakiety odkażające itp.
Obejmuje on także zakup sprzętu dla ratowników i osób poszkodowanych (łóżka, namioty, kuchnie polowe, nagrzewnice, kontenerowe obiekty mieszkalne i magazynowe, klimatyzatory, jednorazowe filtry do wody itp.) Ponadto zakup zapasów żywnościowych, środków sanitarno-higienicznych i opatrunkowych, sprzętu do ewakuacji osób poszkodowanych.
Samorządowcy będą też mogli wydać pieniądze na urządzenia medyczne, w tym diagnostyczne, indywidulane wyposażenie ochrony specjalnej (kamizelki kuloodporne, kamizelki nożoodporne, obuwie ochronne, rękawice ochronne, hełmy i inne), czy mobilny sprzęt oświetleniowy.
Fundusze posłużą także zapewnieniu ciągłości dostaw żywności, produktów leczniczych, wody pitnej, energii elektrycznej, paliwa, łączności, usług teleinformatycznych i transportu. Ponadto – organizacji doraźnych szpitali oraz tymczasowych miejsc udzielania pomocy medycznej, budowie sieci lądowisk przyszpitalnych, spełniających wymogi techniczne do przyjmowania m.in. wojskowych statków powietrznych wykorzystywanych do ewakuacji medycznej wojsk własnych i sojuszniczych oraz personelu cywilnego.
Kolejna możliwość to np. to rozbudowa infrastruktury medycznej o elementy podwójnego przeznaczenia (np. garaże podziemne, hale, piwnice, itp.), w których możliwe będzie przeprowadzanie zabiegów chirurgicznych, przechowywanie wyrobów medycznych, czy też krwi i jej produktów. Dalej – wytyczenie lub rozbudowa dróg dojazdowych (oraz dróg zapasowych) do miejsc przewidzianych do hospitalizacji rannych.
Część środków (ponad 33 mln zł) zostanie przekazanych do Państwowej Straży Pożarnej.
Zaplanowane są również wydatki na szkolenia i edukację.
Jeśli chodzi o poziom dofinansowania, to na zadania zlecone będzie on wynosił 100 procent, a na zadania własne wynikające z Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej – do 80 procent.
fot. Jerzy Żygadło/PUW
