Ustawa o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw ma na celu uproszczenie i usprawnienie procesu powrotu i osiedlania się w Polsce osobom pochodzenia polskiego w drodze repatriacji.
Zmiany dotychczas obowiązujących zasad polegają w szczególności na:
- rozszerzeniu kręgu osób uprawnionych do ubiegania się o wydanie wizy krajowej w celu repatriacji: wiza krajowa w celu repatriacji będzie mogła być wydana małżonkowi i zstępnym do czwartego stopnia repatrianta oraz małżonkowi zstępnego;
- zmianie definicji repatrianta, którym według nowych przepisów będzie osoba, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej wydanej w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe;
- stworzeniu ośrodków adaptacyjnych dla repatriantów;
- przyznaniu osobom przebywającym w ośrodkach adaptacyjnych świadczenia pieniężnego w wysokości 200 zł miesięcznie;
- przydzielania repatriantom znajdującym się w szczególnej sytuacji, osoby wspierającej;
- stworzeniu postaw do przyznawania pomocy finansowej dla repatriantów na cele mieszkaniowe w wysokości nie większej niż 25 000 zł na repatrianta w formie dopłaty do: czynszu najmu lokalu mieszkalnego albo opłaty za zakwaterowanie w domu studenckim, albo kosztów nabycia lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego;
- umożliwieniu ubiegania się repatriantowi o częściowe pokrycie kosztów remontu lokalu mieszkalnego lub domu;
- zwolnienie z podatku od spadków i darowizn (lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych) otrzymanych przez repatriantów;
- ustanowieniu Pełnomocnika Rządu do Spraw Repatriacji oraz powołaniu Rady do spraw Repatriacji;
- objęciu osób, które nabyły obywatelstwo polskie w drodze repatriacji, opieką zdrowotną przez okres do 90 dni od dnia przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.
Istotną zmianą jest wprowadzenie zasady, że wiza krajowa w celu repatriacji będzie mogła być wydana małżonkowi i zstępnym do czwartego stopnia repatrianta oraz małżonkowi zstępnego.
Rozwiązania przyjęte w nowelizacji uwzględniają także udzielanie repatriantom pomoc finansową dla na cele mieszkaniowe w wysokości nie większej niż 25 000 zł na repatrianta w formie dopłaty do:
1) czynszu najmu lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego albo
2) opłaty za zakwaterowanie w domu studenckim, albo
3) kosztów nabycia lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego.
Repatriantowi, który poniósł koszty związane z remontem, adaptacją lub wyposażeniem lokalu mieszkalnego w miejscu osiedlenia się w Rzeczypospolitej Polskiej, w wysokości do 6000 zł na jednego repatrianta.
Na podstawie ustawy przewidziano możliwość objęcia pomocą finansową także tych repatriantów oraz ich małżonków i małoletnich dzieci, którzy już przyjechali do kraju, jednakże nie wcześniej niż 12 miesięcy przed wejściem w życie niniejszej ustawy.
Ustawa wprowadza zmiany w ustawie o Karcie Polaka, które zmierzają do określenia warunku wykazania się znajomością języka polskiego w stopniu co najmniej podstawowym dla osób, których polskie pochodzenie zostało stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy o repatriacji.
Zgodnie z ustawą, osobom fizycznym, w uznaniu ich zasług w związku z prowadzeniem działalności na rzecz repatriantów, może zostać przyznana odznaka honorowa „Zasłużony dla repatriacji”. Odznakę będzie przyznawał Prezes Rady Ministrów z własnej inicjatywy albo na wniosek Pełnomocnika lub organu statutowego organizacji społecznej lub instytucji działającej na rzecz repatriantów.
Ustawa weszła w życie z dniem 1 maja 2017 r., z wyjątkiem art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o repatriacji w zakresie pokrycia kosztów związanych z podjęciem w Polsce nauki przez osobę małoletnią, podlegającą obowiązkowi szkolnemu, który wejdzie w życie z dniem 1 września 2017 r.