Podkarpacki Urząd Wojewódzki
w Rzeszowie

Handel ludźmi, nazywany również współczesnym niewolnictwem, jest poważnym przestępstwem i gwałtem na podstawowych prawach i godności człowieka.

Oznacza werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób z zastosowaniem gróźb lub użyciem siły lub też z wykorzystaniem innej formy przymusu, uprowadzenia, oszustwa, wprowadzenia w błąd, nadużycia władzy lub wykorzystania słabości, wręczenia lub przyjęcia płatności lub korzyści dla uzyskania zgody osoby mającej kontrolę nad inną osobą, w celu wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje, jako minimum, wykorzystanie innych osób do prostytucji lub inne formy wykorzystania seksualnego, pracę lub usługi o charakterze przymusowym, niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie albo usunięcie organów.

Handel ludźmi jest zbrodnią:

• polegającą na wykorzystaniu drugiego człowieka
• godzącą w godność i wolność człowieka
• popełnianą często z użyciem przemocy fizycznej i psychicznej
• powodującą poważne skutki psychiczne u ofiar
• nawet w sytuacji, gdy została popełniona za zgodą ofiary
• której ofiarą może stać się KAŻDY!

Grupy ryzyka:

• osoby małoletnie (dzieci i nastolatki)
• osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej
• osoby poszukujące pracy za granicą (bez znajomości języka, prawa i kultury kraju, w którym się znalazły)
• KAŻDY!

Zwalczanie zjawiska handlu ludźmi ze względu na zróżnicowane metody działania sprawców oraz formy wykorzystywania ofiar stanowi niewątpliwie jedno z najtrudniejszych wyzwań XXI wieku.

Handlem ludźmi zajmują się zorganizowane grupy przestępcze.

Roczny obrót w handlu ludźmi szacuje się na 32 miliardy dolarów.

Stawia go to na trzecim miejscu pod względem dochodowości po handlu bronią i handlu narkotykami.

Zjawisko handlu ludźmi obejmuje nie tylko prostytucję i pracę przymusową, ale również zmuszanie do żebractwa i przestępstw (np. kradzieży sklepowych, wyłudzania kredytów bankowych lub świadczeń socjalnych), nielegalną adopcję, niewolnictwo domowe, handel dziećmi, a także handel organami ludzkimi oraz pozyskiwanie tkanek, komórek i narządów.

Handel ludźmi jest zjawiskiem podlegającym dynamicznym przemianom, którego nasilenie zaobserwowano w Polsce na początku lat 90-tych.
Obecnie Polska nie jest już tylko krajem pochodzenia ofiar, ale także krajem tranzytowym, przez który odbywa się transfer ofiar z Europy Wschodniej do Europy Zachodniej oraz krajem docelowym dla ofiar wykorzystywanych głównie w prostytucji i pracy przymusowej.

Handel ludźmi to przestępstwo, które ma charakter transgraniczny.

Specyfika Polski polega na tym, że jest ona jednocześnie krajem:

• pochodzenia ofiar wykorzystywanych w innych krajach Europy,
• docelowym dla ofiar, przede wszystkim, z krajów Wschodniej Europy i Azji,
• tranzytu ofiar z Wschodniej Europy i Azji do krajów Europy Zachodniej.