Wydarzenie zostało zorganizowane przez Wojewodę Podkarpackiego, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie oraz Region Rzeszowski NSZZ „Solidarność”, przy wsparciu Oddziału Podkarpackiego Stowarzyszenia Odra – Niemen. Kontynuowanie tej wyjątkowej formuły spotkania to okazja do uhonorowania wszystkich, którzy włączyli się w sposób szczególny w trudną drogę tworzenia niezawisłej Rzeczypospolitej.
Założeniem Kongresu było wzmocnienie poczucia wspólnoty obywatelskiej i zwiększenie świadomości Polaków na temat wydarzeń związanych z odzyskaniem i odbudową niezależnej państwowości polskiej. Wydarzenie stanowiło również promocję narodowych wartości takich jak: wolność, solidarność, poszanowanie godności i praw człowieka. W ten sposób podkreślony został wysiłek wszystkich pokoleń Polaków prowadzący do odzyskania i utrzymania współczesnej niepodległości.
– W tym roku w sposób szczególny pragniemy podkreślić wywalczoną przez Polaków wolność w kontekście 41. rocznicy bezprawnego wprowadzenia stanu wojennego w Polsce i 42. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”. Pamiętamy o polskich Bohaterach tamtego czasu i tragicznych wydarzeniach grudnia 1981 roku – podkreślali organizatorzy.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą Świętą w intencji Ojczyzny, Ofiar Stanu Wojennego, Represjonowanych, Działaczy Solidarności i Kombatantów, która odbyła się w Kościele św. Wojciecha i Stanisława w Rzeszowie. Następnie uczestnicy zgromadzili się w sali koncertowej Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie.
– Bardzo się cieszę, że po raz kolejny przyjęli Państwo zaproszenie na wyjątkowe spotkanie w gronie Kombatantów, Działaczy Solidarności i Osób Represjonowanych. Niestety z każdym rokiem jest nas coraz mniej, odchodzą od nas bohaterowie naszej wolności, ludzie, którzy w godzinie próby zachowali się jak trzeba, którzy potrafili wybrać między dobrem a złem, wolnością a zniewoleniem. Cieszy nas niezwykle tak liczna obecność młodych ludzi. To pewnego rodzaju gwarancja, że ideały Solidarności oraz przesłanie o tym, że światełko wolności musi być niezmiennie podtrzymywane i ochraniane – będą przekazane w przyszłość. O to Państwo walczyliście – mówiła wojewoda.
Zgromadzonych powitał również dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie dr hab. Dariusz Iwaneczko, który podkreślał, że dzisiejsze wydarzenie jest bezprecedensowe i niezwykle ważne dla poszanowania historii, budowy pamięci i tożsamości naszego narodu.
Głos zabrał także Roman Jakim, przewodniczący Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”.
– Poprzez dzisiejszą uroczystość chcemy wyrazić wdzięczność i uznanie dla osób wielkiego ducha – Osób Represjonowanych, Działaczy Solidarności i Kombatantów, za ich odwagę i determinację. Odzyskanie niepodległości było możliwe dzięki walce, którą podjęliście wtedy. To wy tworzyliście historię, która wciąż wydaje się zbyt mało pielęgnowana – powiedział Roman Jakim, który zwrócił się również do młodego pokolenia:
– Pamiętajcie o tych, którzy siedzą obok was, niech ich szlachetne postawy będą dla was wzorem. Musicie być odważnymi strażnikami pamięci – dodał.
Wydarzenie było okazją do wręczenia odznaczeń państwowych przyznanych postanowieniem Prezydenta RP. Osoby zasłużone dla Niepodległej otrzymały Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
Uczestnicy Kongresu wysłuchali wykładu Artura Brożyniaka z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Rzeszowie pt. „Działalność wydawnicza opozycji w Polsce w latach 70. i 80. Zapoznali się również z „żywą lekcją historii”, powstałą w ramach projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Odra – Niemen, Oddział Podkarpacki.
Goście mieli również okazję obejrzeć wystawę pt. ”Papierowa rewolucja. Prasa bezdebitowa w PRL” przygotowaną przez Oddział IPN w Szczecinie. Ekspozycja ” powstała w ramach obchodów Roku Kultury Niezależnej. Celem wystawy jest ukazanie masowości działalności wydawniczej opozycji w Polsce, szczególnie w latach 70. i 80. i ukazanie procesu „odkłamywania” rzeczywistości PRL, jakiej podjął się opozycyjny ruch wydawniczy.
Całość uświetnił koncert poezji antykomunistycznej i patriotycznej w wykonaniu Alka Berkowicza z Zespołem.
Wydarzenie zrealizowano w ramach projektu wojewody podkarpackiego pt. „W służbie Niepodległej”, dofinansowanego z Wieloletniego Programu Rządowego „Niepodległa” na lata 2017-2022.
