Idee Powstania Styczniowego wniosły bardzo wiele w kształtowanie się narodowej tożsamości Polaków i chęci dążenia do suwerenności, które dla wielu wówczas żyjących powstańców z 1863 roku przyszła wraz odzyskaniem niepodległości w roku 1918. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy, tymi słowami 21 stycznia 1919 r. Marszałek Józef Piłsudski oddał hołd powstańcom, a jednocześnie uznawał ich za żołnierzy odrodzonego Wojska Polskiego oraz nadawał weteranom prawo do noszenia munduru wojskowego.
Jak podkreśliła wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, obchodząc 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego, wspominamy największy zryw narodowy, który w ogromnym stopniu wpłynął na dążenia niepodległościowe kolejnych pokoleń Polaków. Upamiętniamy wydarzenia, których uczestników dotknęły surowe represje – konfiskaty majątków ziemskich, aresztowania i rozstrzelania oraz zsyłki na Kaukaz i Syberię. Mimo tych wszystkich okoliczności to właśnie powstanie styczniowe rozpoczęło marsz w stronę niepodległości, zakończony w 1918 r. kiedy to wolność stała się także naszym udziałem.
– Zawołanie „pamięć i tożsamość” w kontekście powstania styczniowego ma szczególny wymiar. Tożsamość narodowa istnieje bowiem dzięki pamięci, a pamięć o powstaniu styczniowym była tym czynnikiem, który nie tylko pokazywał, że duch polskości jest zachowany wśród Polaków, ale także dała siłę do walki o niepodległość i suwerenność – mówiła wojewoda Ewa Leniart.
Uczestnicy dzisiejszego spotkania, które odbyło się w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie się mieli okazję zapoznać się z projekcją filmu „Złota obrączka”, który opowiada historię generała Zygmunta Sierakowskiego, a także spotkać się z reżyserem Wojciechem Kalwatem.
Na koniec IPN Oddział w Rzeszowie zaprezentował wykaz grobów Powstańców Styczniowych pochowanych na Podkarpaciu. Zestawienie zawiera ponad 330 nazwisk oraz 6 mogił zbiorowych, gdzie spoczywają bezimienni. Łącznie 300 istniejących grobów i mogił w ponad 100 miejscowościach, we wszystkich powiatach województwa podkarpackiego. Spośród nich 34 mają status grobu weterana walk o wolność i niepodległość, niektóre z nich mają status grobu wojennego (więcej informacji tutaj).
