Uczestników powitała wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, która zaznaczyła, że inicjatywa ta, podjęta w miesiącu obchodów Narodowego Święta Niepodległości, ma na celu zachęcenie młodego pokolenia Polaków do włączenia się w różne działania mające podkreślić wyjątkowość tego czasu. Tematem lekcji była „Rola wartości leżących u podstaw odzyskania i utrzymania niepodległości Polski oraz budowy jedności Narodu Polskiego na przykładzie rodziny Ulmów z Markowej”.
– W roku 2021 kontynuujemy świętowanie stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, dlatego przygotowaliśmy specjalną lekcję w ramach projektu „Wolna Niepodległa” dofinansowanego z Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017-2022. Celem projektu jest wzmocnienie jedności obywatelskiej Polaków oraz zwiększenie świadomości na temat wydarzeń związanych z odzyskaniem i odbudową państwowości polskiej, w których istotną rolę odgrywa pamięć regionalna i wzmocnienie poczucia wspólnoty w oparciu o wartości wpisane w polską tradycję państwową i narodową – wolność, solidarność, poszanowanie godności i praw człowieka – mówiła wojewoda.
– Lekcja ma za zadanie pogłębienie edukacji historycznej i wsparcie rozwoju moralnego młodzieży poprzez zapoznanie ich z historią rodziny Ulmów i sytuacją Żydów podczas II wojny Światowej – dodała.
Fundamentem dzisiejszego spotkania był wykład Kamila Kopery pt. „Cena odwagi i sprzeciwu – historia rodziny Ulmów”, wprowadzający uczniów do zagadnień związanych z Holokaustem i próbami jego przetrwania.
W czasie zajęć została przekazana wiedza dotyczącą ludności II Rzeczpospolitej ze szczególnym uwzględnieniem społeczności żydowskiej. Przechodząc z szerokiej, ogólnopolskiej perspektywy, do opowieści o życiu w podkarpackiej wsi Markowa przedstawia losy tamtejszych Żydów i ich chrześcijańskich sąsiadów. Prowadzący skupił się na okresie drugiej wojny światowej i uwarunkowaniach niemieckiej okupacji, w tym na okupacyjnym prawodawstwie i konsekwencjach sprzeciwu wobec jego nieludzkim zapisom. W trakcie spotkania została przedstawiona historia rodzin Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów z Markowej, historia która – mimo upływu lat – wciąż pozostaje żywa w pamięci społecznej.
Złożoność zagadnienia, zasięg, dramatyczny przebieg oraz społeczny wymiar, czynią z niniejszego tematu istotny element w dyskusji na temat przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości w skali naszych małych ojczyzn, ale i całych narodów. To z mrocznych czasów wojny płynie lekcja, która wyrażona została w preambule Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: brak poszanowania i pogarda dla praw człowieka doprowadziły do aktów barbarzyństwa, które wstrząsnęły sumieniem ludzkości. Zajęcia były okazją nie tylko do poznania naszej wspólnej historii, ale także do czerpania wzorców oraz kształtowania własnego światopoglądu na gruncie szacunku i solidarności.
Lekcja została zrealizowana przez wojewodę podkarpackiego i partnerów projektu „Wolna Niepodległa”, dofinansowanego z Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022, Priorytet 2, Schemat 2C.
