Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Informacje ogólne

Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemem wsparcia rodzin (Dz. U. z 2017 r., poz. 1428) z dniem 1 stycznia 2018 r. zadania z zakresu świadczeń rodzinnych oraz zadania z zakresu świadczenia wychowawczego, zostały przekazane wojewodom.

W dniu 1 stycznia 2022 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o pomocy państwa  w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1981). Na podstawie przepisów wprowadzonych ustawą nowelizującą, prawo do świadczeń na okres 2022/2023, ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto, od czerwca 2022 r. świadczenie wychowawcze w Polsce, w przypadku zastosowania regulacji unijnych jest wypłacane w pełnej wysokości, niezależnie od pierwszeństwa instytucji zagranicznej do wypłaty świadczeń, o ile spełnione zostaną przesłanki wynikające z polskiego ustawodawstwa.

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego polega na zapewnieniu łączności pomiędzy odrębnymi systemami państw członkowskich. Działania tutejszego organu w żadnym wypadku nie polegają na instruowaniu instytucji zagranicznych w sprawie podejmowania decyzji ustalających prawo lub jego brak do świadczeń poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca na każdym etapie postępowania ma możliwość zapoznawania się z aktami sprawy w siedzibie Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie, po wcześniejszym umówieniu się pod tel. 17 867 1815.

 

Wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze oraz świadczenia rodzinne:

  1. pełni funkcję instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej;
  2. wydaje decyzje w sprawach świadczenia wychowawczego oraz świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego.

 

Wojewoda wymienia również dane w zakresie świadczenia wychowawczego w ramach Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego,
o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, za pośrednictwem punktu kontaktowego.

 

WAŻNE:

Świadczenie wychowawcze oraz świadczenia rodzinne przyznane decyzją wydaną przez wojewodę wypłaca organ właściwy.

 

Od 1 maja 2004 roku Polska jest członkiem Unii Europejskiej. Zarówno ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci jak i ustawa o świadczeniach rodzinnych podlega koordynacji świadczeń. Zgodnie z zasadą zakazu kumulacji świadczeń, wnioskodawca nie może jednocześnie pobierać pełnej kwoty świadczeń w dwóch państwach członkowskich.

 

Gdzie obowiązują zasady koordynacji?

  • w państwach członkowskich Unii Europejskiej: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, na Cyprze, w Czechach, Danii (z wyjątkiem Grenlandii i Wysp Faro), Estonii, Finlandii, we Francji (także na obszarze Reunion, Martyniki, Gwadelupy i Gujany Francuskiej), Grecji, Hiszpanii, Irlandii, na Litwie, w Luksemburgu, na Łotwie, Malcie, w Niemczech, Holandii, Polsce, Portugalii (w tym na Maderze i Azorach), Rumunii, na Słowacji, w Słowenii, Szwecji, na Węgrzech, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii w tym na Gibraltarze (zasady nie obowiązują natomiast na Wyspie Man i Wyspach Normandzkich),
  • w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Islandii, Lichtensteinie i Norwegii , na podstawie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
  • w Szwajcarii, na podstawie umowy UE – Szwajcaria o swobodnym przepływie osób.

 

WAŻNE:

Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mają pierwszeństwo przed wewnętrznymi przepisami państw członkowskich UE. Oznacza to, że w przypadku kolizji przepisów krajowych z przepisami unijnymi, zastosowanie  mają zawsze PRZEPISY UNIJNE. Przepisy o koordynacji zawarte zostały w rozporządzeniach. Obowiązują zatem w całości i są stosowane bezpośrednio we wszystkich państwach nimi objętych. Państwa te nie mogą stosować tych przepisów wybiórczo.

 

Rodzaje świadczeń

Świadczenia podlegające koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:

Świadczenia rodzinne:

Świadczenie wychowawcze:

 

Świadczenia niepodlegające koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (realizowane w oparciu o ustawodawstwo polskie):

  • zapomoga (z tytułu urodzenia dziecka) wypłacana przez gminy,
  • jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe),
  • świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

 

Osoba składająca wniosek, nie mająca miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu jest obowiązana wskazać w Polsce pełnomocnika do doręczeń (pełnomocnictwo do doręczeń), chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.

 

W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń, przeznaczone dla strony postępowania pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.