Podkarpacki Urząd Wojewódzki
w Rzeszowie

Wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze oraz świadczenia rodzinne:

1. pełni funkcję instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej;
2. wydaje decyzje w sprawach świadczenia wychowawczego oraz świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego.

Wojewoda wymienia również dane w zakresie świadczenia wychowawczego w ramach Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego,
o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, za pośrednictwem punktu kontaktowego.

Świadczenie wychowawcze oraz świadczenia rodzinne przyznane decyzją wydaną przez wojewodę wypłaca organ właściwy.

Od 1 maja 2004 roku Polska jest członkiem Unii Europejskiej. Zarówno ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci jak i ustawa o świadczeniach rodzinnych podlega koordynacji świadczeń. Zgodnie z zasadą zakazu kumulacji świadczeń, wnioskodawca nie może jednocześnie pobierać pełnej kwoty świadczeń w dwóch państwach członkowskich.

Gdzie obowiązują zasady koordynacji?

• w państwach członkowskich Unii Europejskiej: Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, na Cyprze, w Czechach, Danii (z wyjątkiem Grenlandii i Wysp Faro), Estonii, Finlandii, we Francji (także na obszarze Reunion, Martyniki, Gwadelupy i Gujany Francuskiej), Grecji, Hiszpanii, Irlandii, na Litwie, w Luksemburgu, na Łotwie, Malcie, w Niemczech, Holandii, Polsce, Portugalii (w tym na Maderze i Azorach), Rumunii, na Słowacji, w Słowenii, Szwecji, na Węgrzech, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii w tym na Gibraltarze (zasady nie obowiązują natomiast na Wyspie Man i Wyspach Normandzkich),
• w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Islandii, Lichtensteinie i Norwegii , na podstawie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
• w Szwajcarii, na podstawie umowy UE – Szwajcaria o swobodnym przepływie osób.

Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mają pierwszeństwo przed wewnętrznymi przepisami państw członkowskich UE. Oznacza to, że w przypadku kolizji przepisów krajowych z przepisami unijnymi, zastosowanie  mają zawsze PRZEPISY UNIJNE. Przepisy o koordynacji zawarte zostały w rozporządzeniach. Obowiązują zatem w całości i są stosowane bezpośrednio we wszystkich państwach nimi objętych. Państwa te nie mogą stosować tych przepisów wybiórczo.

Rodzaje świadczeń

Świadczenia podlegające koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:

Świadczenia rodzinne:

• zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych
• świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy,
• świadczenie rodzicielskie,
• jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”

Świadczenie wychowawcze:

• świadczenie wychowawcze (500+) ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci

Świadczenia niepodlegające koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (realizowane w oparciu o ustawodawstwo polskie):

• zapomoga (z tytułu urodzenia dziecka) wypłacana przez gminy,
• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe),
• świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Osoba składająca wniosek, nie mająca miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu jest obowiązana wskazać w Polsce pełnomocnika do doręczeń (pełnomocnictwo do doręczeń), chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.

W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń, przeznaczone dla strony postępowania pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.